Inhoud
De nieraders zijn bloedvaten die het bloed vanuit de nieren naar het hart terugvoeren. Elke nier wordt afgevoerd via zijn eigen nierader (de rechter en linker nierader). Elke nierader wordt afgevoerd naar een grote ader, de inferieure vena cava (IVC) genaamd, die het bloed rechtstreeks naar het hart transporteert.Anatomie
De nieren zijn boonvormig, met een concaaf centraal gedeelte dat de renale hilum wordt genoemd. Elke nierader wordt gevormd door de samenvloeiing van verschillende kleinere aderen die de verschillende delen van de nier afvoeren en samenkomen in het nierhilum. De andere belangrijke structuren in het nierhilum zijn de nierslagader en het nierbekken (die urine afvoeren), die zich beide achter de nierader bevinden.
De linker nierader is langer dan de rechter. Het stroomt voor de aorta en achter de mesenterica superior (SMA) terwijl het in de IVC stroomt.De opgaande lumbale ader, de linker bijnierader en de linker testiculaire of ovariële ader zijn kleinere aderen die meestal in de linker nierader.
Variaties in de anatomie van de nierader hebben meestal invloed op de linker nierader in plaats van op de rechter. Hoewel de meeste patiënten met deze anatomische variaties asymptomatisch zijn, is het belangrijk om hiervan op de hoogte te zijn als een nieroperatie wordt gepland.
Mensen kunnen twee linker nieraders hebben, waarvan er één voor de aorta passeert, terwijl de andere erachter passeert. Deze variatie, die "circumaortische linker nierader" wordt genoemd, kan tot 8,7% van de bevolking treffen Mensen kunnen ook een enkele linker nierader hebben die achter de aorta passeert (in plaats van op de gebruikelijke manier ervoor). Deze variatie, "retroaortische linker nierader" genoemd, kan tot 2,1% van de bevolking treffen.
Functie
De nieren krijgen veel bloedstroom, ongeveer 25% van de totale output van het hart, een van de hoogste van alle organen.Bloed wordt naar de nieren gebracht door de rechter en linker nierslagaders. De nieren ontdoen het bloed van overtollige of giftige stoffen en scheiden deze uit in de urine. De nieren regelen ook de hoeveelheid water en opgeloste stoffen die uit het bloed worden verwijderd, waardoor een constant volume en een constante samenstelling van lichaamsvloeistoffen wordt gegarandeerd. Nadat het bloed door de nieren is verwerkt, wordt het via de nieraders teruggevoerd naar het hart.
Klinische betekenis
De nieraders kunnen worden aangetast door medische aandoeningen die de bloedstroom belemmeren.
Renale veneuze trombose
Nierveneuze trombose is een zeldzame aandoening waarbij zich stolsel (of "trombus") ontwikkelt in de nierader. Bij volwassenen kan dit worden veroorzaakt door aandoeningen die de neiging van het bloed tot stolling doen toenemen ("hypercoaguleerbare toestanden"), zoals nefrotisch syndroom Acute nierveneuze trombose kan ook ontstaan door trauma. Bij pasgeborenen kan ernstige uitdroging ook leiden tot nierveneuze trombose.
Mensen met renale veneuze trombose kunnen al dan niet symptomen hebben. Symptomen zijn waarschijnlijker als het stolsel zich snel ontwikkelde en kunnen flankpijn, hematurie (bloed in de urine) of acuut nierfalen omvatten. Renale veneuze trombose die zich langzaam heeft ontwikkeld, veroorzaakt mogelijk geen symptomen en kan incidenteel worden ontdekt met beeldvormende onderzoeken. Stolsels die zich in de nierader ontwikkelen, kunnen losbreken en naar de longen gaan, een aandoening die longembolie wordt genoemd.
Nierkanker kan soms de nierader binnendringen en een speciaal type nieradertrombus veroorzaken, genaamd "tumortrombus". Tijdens chirurgische verwijdering van een niertumor kunnen chirurgen de bijbehorende tumortrombus verwijderen.
Notenkraker-syndroom
Het notenkraker-syndroom is een aandoening die wordt veroorzaakt door compressie van de linker nierader tussen de aorta en de mesenterica superior (SMA). Bedenk dat de langere linker nierader voor de aorta en achter de SMA moet passeren voordat deze de inferieure vena cava bereikt. Bij sommige patiënten wordt de hoek tussen de SMA en de aorta smaller, waardoor de linker nierader wordt samengedrukt.
Het notenkraker-syndroom is een vaag gedefinieerde aandoening zonder overeenstemming over de exacte oorzaak of diagnostische criteria. Er is een verband met dunne lichaamstypes en men denkt dat het gebrek aan intra-abdominaal vet tussen de SMA en de aorta een vernauwing van de hoek tussen de bloedvaten kan veroorzaken. Patiënten met het notenkraker-syndroom kunnen pijn in de zij, hematurie (bloed in de urine) of proteïnurie (eiwit in de urine) krijgen. Omdat de linker gonadale ader in de linker nierader wordt afgevoerd, kan het notenkraker-syndroom bij mannen scrotale varicocèle veroorzaken. Vrouwen met het notenkraker-syndroom kunnen het bekkencongestiesyndroom ontwikkelen, gekenmerkt door chronische bekkenpijn.
Jonge patiënten met het notenkraker-syndroom kunnen hun symptomen ontgroeien. Patiënten met ernstige symptomen hebben mogelijk een chirurgische behandeling nodig.