Inhoud
- Achtergrond
- Orgaanspecifieke ziekten
- Systemische ziekten
- Tekenen en symptomen
- Oorzaken en risicofactoren
- Diagnose
- Behandelingen
- Omgaan
Auto-immuunziekten treffen meer dan 23,5 miljoen Amerikanen, en steeds meer ziekten worden nu toegeschreven aan auto-immuniteit.
Achtergrond
Het immuunsysteem beschermt ons tegen virussen, bacteriën, lichaamsvreemde stoffen en zelfs kankercellen, maar doet dit met een delicaat evenwicht. Zonder een goede immuunrespons (een onderactief immuunsysteem) kunnen zelfs kleine infecties dodelijk zijn. Dat gezegd hebbende, kan een overactieve immuunrespons (zoals bij auto-immuunziekten) leiden tot ziekte en mogelijk de dood.
De immuunrespons
Wanneer bijvoorbeeld een virus het lichaam binnendringt, wekt het een immuunrespons op. Lymfocyten en andere immuuncellen schieten te hulp en veroorzaken ontstekingen. T-lymfocyten maken deel uit van de aangeboren reactie en functie om elk type indringer te elimineren. B-lymfocyten maken deel uit van de aangeleerde respons en produceren antilichamen die specifiek op de dreiging zijn gericht.
Normaal gesproken valt het immuunsysteem de lichaamseigen cellen niet aan en zijn er verschillende regulerende stappen (zoals T-helpercellen) die auto-immuniteit helpen voorkomen. Maar het gebeurt wel.
Auto-immuunreacties
Er zijn verschillende manieren waarop een auto-immuunreactie kan ontstaan. Deze omvatten:
- Wanneer een vreemde substantie of microbe op het lichaam lijkt: Een voorbeeld hiervan is reumatische koorts, waarbij eiwitten in groep A-streptokokkenbacteriën lijken op eiwitten in de hartspier; Als gevolg hiervan vallen antilichamen het hart aan.
- Wanneer normale lichaamscellen worden veranderd: Een voorbeeld van dit mechanisme is een virus dat een lichaamscel verandert zodat deze door het immuunsysteem als "niet-zelf" wordt herkend.
- Als de immuuncellen die antilichamen (B-cellen) maken defect raken en abnormale antilichamen maken die normale cellen in het lichaam aanvallen.
- Als een stof in het lichaam die normaal verborgen is voor het immuunsysteem (zoals de vloeistof in het oog) in de bloedbaan komt (zoals bij trauma).
Auto-immuniteit versus auto-immuunziekte
Auto-immuniteit betekent niet noodzakelijk auto-immuunziekte. Het lichaam kan bijvoorbeeld antilichamen tegen zichzelf produceren (auto-antilichamen) die betrokken zijn bij het opruimen van puin na een infectie. Bij auto-immuunziekten veroorzaakt de reactie ontstekingen en weefselschade.
Er is een breed scala aan auto-immuunziekten die samen weefsels in bijna elk deel van het lichaam kunnen aantasten. Deze voorwaarden vallen langs een spectrum, maar kunnen worden opgesplitst in orgaanspecifieke ziekten (die voornamelijk één orgaan beïnvloeden) en gegeneraliseerde of systemische ziekten, die veel soorten weefsels of organen aantasten. Sommige van deze algemene aandoeningen kunnen de bloedvaten, endocriene klieren, de huid, gewrichten of spieren aantasten.
Orgaanspecifieke ziekten
Enkele van de meest voorkomende orgaanspecifieke auto-immuunziekten zijn:
Auto-immuunziekte van de schildklier
Auto-antilichamen kunnen leiden tot de vernietiging van schildklierweefsel en hypothyreoïdie, zoals bij de thyroïditis van Hashimoto, of tot stimulatie van schildklierweefsel en hyperthyreoïdie, zoals bij de ziekte van Graves. Bij beide aandoeningen kunnen de symptomen zich snel ontwikkelen of langzaam optreden. Auto-immuunziekte van de schildklier komt veel voor en wordt verondersteld sterk ondergediagnosticeerd te zijn.
Hypothyreoïdie kan symptomen van vermoeidheid, gewichtstoename, obstipatie en haaruitval veroorzaken, en de aandoening wordt behandeld met levenslange medicatie voor vervanging van schildklierhormoon.
Een overzicht van de thyroïditis van HashimotoHyperthyreoïdie daarentegen veroorzaakt vaak nervositeit, angst, zweten en warmte-intolerantie, en het kan worden behandeld met antithyroid-medicijnen, operaties of radioactieve jodiumtherapie om de klier te vernietigen.
Een overzicht van de ziekte van GravesType I diabetes mellitus
Type I-diabetes, die vaak optreedt tijdens de kindertijd of jonge volwassenheid, treedt op wanneer auto-antilichamen de bètacellen in de alvleesklier vernietigen die verantwoordelijk zijn voor de aanmaak van insuline. Symptomen kunnen zijn: dorst, vaker plassen en, indien ernstig, diabetisch coma. Het wordt behandeld met levenslange insulinesubstitutie en zorgvuldige controle is nodig om complicaties zoals nierfalen, retinopathie en hartaandoeningen te voorkomen.
Inzicht in diabetes type 1Psoriasis
Psoriasis treedt op wanneer het immuunsysteem ten onrechte signalen naar huidcellen stuurt om te snel te groeien. Er zijn verschillende vormen van psoriasis, waarvan de meest voorkomende plaque psoriasis is. Plaque psoriasis wordt gekenmerkt door verheven (vaak jeukende) rode plekken, plaques genaamd, die het vaakst voorkomen op de knieën, onderrug, hoofdhuid en ellebogen. De behandelingsopties voor psoriasis zijn afhankelijk van het type en de ernst. Voor degenen met psoriasis is het belangrijk om te screenen op een gerelateerde auto-immuunziekte, artritis psoriatica genaamd.
Een overzicht van psoriasisMultiple sclerose
Multiple sclerose (MS) is een aandoening waarbij auto-antilichamen de vette omhulling (myeline) aanvallen die de zenuwen bekleedt. De ziekte kan veel verschillende symptomen hebben, afhankelijk van het specifieke gebied van het zenuwstelsel dat wordt aangetast, maar kan problemen met het gezichtsvermogen, sensorische stoornissen zoals gevoelloosheid en tintelingen, blaasproblemen, zwakte, verlies van coördinatie, tremoren en meer omvatten. is niet te genezen, maar nieuwere MS-ziektemodificerende therapieën veranderen het gezicht van MS door de progressie van de ziekte te vertragen.
Een overzicht van MSGuillain-Barré-syndroom
Het Guillain-Barré-syndroom is een aandoening waarbij auto-antilichamen de ondersteunende cellen aanvallen die de zenuwen bekleden. Het komt vaak voor na een virale infectie (en zelden na een griepprik), en men denkt dat delen van het infectieuze organisme lijken op delen van het zenuwstelsel. Het syndroom begint vaak met zwakte en veranderingen in het gevoel in de voeten en handen. Naarmate de aandoening door het lichaam stijgt, kan deze levensbedreigend worden zonder onmiddellijke medische zorg (verlamming van het diafragma vereist ademhalingsondersteuning met een beademingsapparaat).
Een overzicht van het Guillain-Barré-syndroomSystemische ziekten
Systemische auto-immuunziekten kunnen verschillende problemen veroorzaken, aangezien de effecten ervan door het hele lichaam worden gevoeld. Voorbeelden zijn:
Systemische Lupus Erythematosis (SLE of Lupus)
Systemische lupus erythematosus (lupus) is een prototype van een auto-immuunziekte die meerdere organen aantast. De symptomen van lupus kunnen zijn: gewrichtspijn, huiduitslag, nierproblemen, ontsteking van de longen en / of het hart, bloedarmoede, verhoogde stolling (trombose), geheugenproblemen, enz. De behandeling omvat maatregelen voor levensstijl (zoals bescherming tegen de zon en stoppen met roken) en medicijnen zoals corticosteroïden, middelen tegen malaria en immunosuppressiva.
Een overzicht van LupusReumatoïde artritis
Reumatoïde artritis (RA) wordt gekenmerkt door pijn, zwelling en zonder behandeling, uiteindelijke vernietiging van gewrichten. In tegenstelling tot artrose ("slijtage" artritis), zijn de symptomen van RA ernstiger. Zonder vroege en agressieve behandeling treedt meestal misvorming van gewrichten op. Gewrichten worden meestal symmetrisch aangetast, met een voorkeur voor de kleine gewrichten van handen en voeten. Naast gewrichtsontsteking (synovitis) kunnen mensen met RA onderhuidse knobbeltjes, pleurale effusies, ontsteking van de bekleding van het hart (pericarditis) en meer ontwikkelen.
Een overzicht van reumatoïde artritisInflammatoire darmziekte
Inflammatoire darmziekte (IBD), die de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa omvat, verwijst naar chronische ontsteking van het spijsverteringskanaal. Hoewel de ziekte van Crohn een ontsteking van de mond naar de anus kan veroorzaken, treft een ontsteking bij colitis ulcerosa alleen de dikke darm (de dikke darm genoemd) en het rectum. Symptomen zijn onder meer diarree, buikpijn, bloederige ontlasting, gewichtsverlies en vermoeidheid. De behandeling omvat vaak een combinatie van medicatie en chirurgie, evenals zorgvuldige controle, aangezien beide aandoeningen geassocieerd zijn met een verhoogd risico op het ontwikkelen van darmkanker.
Een overzicht van IBSSyndroom van Sjogren
Bij het syndroom van Sjögren vallen auto-antilichamen klieren aan die tranen en speeksel produceren. Dit leidt tot droge ogen, een droge mond en aanverwante gevolgen zoals tandbederf, verlies van smaak en meer. Gewrichtspijn en andere symptomen kunnen ook voorkomen. Bij ongeveer de helft van de mensen komt het syndroom alleen voor, terwijl het wordt geassocieerd met een andere auto-immuunziekte zoals lupus, reumatoïde artritis of sclerodermie bij anderen.
Een overzicht van het syndroom van SjögrenAntifosfolipidensyndroom
Antifosfolipidensyndroom is een veel voorkomende auto-immuunziekte waarbij auto-antilichamen tegen bepaalde eiwitten in het bloed betrokken zijn, wat resulteert in abnormale stolling. Het wordt vaak voor het eerst opgemerkt als oorzaak bij vrouwen die regelmatig een miskraam of vroeggeboorte hebben, of wanneer bloedstolsels en / of blauwe plekken optreden zonder duidelijke oorzaak. De vorming van bloedstolsels kan ook leiden tot hartaanvallen (wanneer ze zich voordoen in de bloedvaten in het hart) of beroertes (wanneer er bloedstolsels optreden in de hersenen).
Een overzicht van het antifosfolipidensyndroomTekenen en symptomen
Hoewel de symptomen van veel voorkomende auto-immuunziekten sterk kunnen variëren, afhankelijk van het specifieke orgaan of de organen die zijn aangetast, zijn er enkele symptomen die bij veel van deze ziekten voorkomen. Omdat deze symptomen niet-specifiek zijn, kunnen ze ook een teken zijn van niet-auto-immuunziekten.
Algemene symptomen
Algemene symptomen kunnen zijn:
- Vermoeidheid
- Lichte koorts (vaak koorts die komt en gaat)
- Gewicht verandert
- Duizeligheid
- Spier- en / of gewrichtspijn en zwelling
- Moeite met concentreren
- Huiduitslag
- Spijsverteringsproblemen
- Een algemeen gevoel van onwel zijn
Symptomen volgen vaak een terugval en remitting (waxen en afnemen), waarbij de ziekte op een onvoorspelbare manier verergert, verbetert en vervolgens weer verergert. Opflakkeringen kunnen optreden, die worden gedefinieerd als het plotseling optreden van ernstige symptomen.
Specifieke symptomen
Specifieke symptomen zijn afhankelijk van de onderliggende aandoening en kunnen zijn:
- Gewrichtssymptomen, zoals roodheid, pijn en gezwollen gewrichten die ernstiger zijn dan te verwachten is bij artrose
- Huiduitslag, zoals een "vlinderuitslag" op het gezicht met lupus
- Vasculitis, ontsteking van bloedvaten die kan leiden tot schade overal waar bloedvaten aangetast zijn (bijv. Aneurysma's)
Veel auto-immuunziekten worden vermoed op basis van een bepaald combinatie van symptomen, hoewel twee mensen dezelfde diagnose en zeer verschillende symptomen kunnen hebben.
Sclerodermie (systemische sclerose) wordt bijvoorbeeld gekenmerkt door het zogenaamde CREST-syndroom, wat staat voor de combinatie van calcinose (opbouw van calcium), het syndroom van Raynaud (een aandoening waarbij de handen koud worden en vaak blauw of wit bij blootstelling aan koude temperaturen), oesofageale disfunctie, sclerodactylie (een aandoening waarbij de vingers op worstjes lijken) en telangiëctasieën (abnormaal verwijde haarvaten die het verschijnen van "spataderen" veroorzaken).
Symptomen van auto-immuunziektenGelijktijdig optreden
Het is niet ongebruikelijk dat mensen met een auto-immuunziekte een andere ontwikkelen. Dit kan te maken hebben met een genetische aanleg of een veel voorkomende trigger.
In totaal heeft ongeveer 25% van de mensen met een auto-immuunziekte de neiging om een andere te ontwikkelen.
Een voorbeeld is een combinatie van reumatoïde artritis met auto-immuun thyroïditis, of de combinatie van coeliakie met diabetes type I, auto-immuun leverziekte of reumatoïde artritis.
De voorwaarde meervoudig auto-immuunsyndroom wordt gebruikt om mensen te beschrijven die drie of meer auto-immuunziekten hebben. Er zijn verschillende soorten van dit syndroom, maar vaak is een van de drie aandoeningen huidgerelateerd (zoals alopecia areata of vitiligo).
Oorzaken en risicofactoren
Er zijn een aantal factoren waarvan wordt aangenomen dat ze ten grondslag liggen aan de ontwikkeling van auto-immuunziekten, evenals factoren die verband houden met een verhoogd risico.
Mogelijke oorzaken van auto-immuunziekte en / of opflakkeringen zijn onder meer:
- Infectieziekten: Er wordt gedacht dat auto-immuniteit kan optreden wanneer een onderdeel van een virus of bacterie lijkt op eiwitten in het lichaam, of in plaats daarvan doordat de infectie het immuunsysteem opreguleert. Enkele specifieke micro-organismen die verband houden met auto-immuunziekten zijn: het Epstein-Barr-virus, cytomegalovirus (CMV) en groep A Streptococcus.
- Omgevingsfactoren: Gebrek aan zonlicht, vitamine D-tekort, blootstelling aan chemicaliën en andere omgevingsfactoren zijn in verband gebracht met verschillende soorten auto-immuunziekten. Een aantal onderzoeken heeft ook een verband gelegd tussen een meer steriele omgeving (minder huisdieren, schonere huizen, enz.) En de ontwikkeling van bepaalde auto-immuunziekten. De theorie achter de 'hygiënehypothese' is dat als mensen worden blootgesteld aan minder antigenen (zoals huisstofmijt, dierenhaar, enz.), Een overactief immuunsysteem zichzelf aanvalt.
- Levensstijl: Roken lijkt het risico op het ontwikkelen van reumatoïde artritis te verdrievoudigen en is ook in verband gebracht met andere auto-immuunziekten zoals de ziekte van Grave en MS. Obesitas wordt beschouwd als een "pro-inflammatoire" toestand die zijn rol als risicofactor kan verklaren. Aangenomen wordt dat het westerse dieet (veel vet, veel suiker, veel eiwitten, veel zout) in het algemeen de ontwikkeling van auto-immuunziekten bevordert.
- Darmbacteriën: Onderzoek wijst steeds meer op een verband tussen de bacteriën die in het spijsverteringskanaal van een persoon leven (darmflora) en een aantal gezondheidsproblemen, waaronder auto-immuunziekten.
- Genetica: Verschillende auto-immuunziekten lijken in verschillende mate in families voor te komen, en er wordt onderzoek gedaan naar specifieke genen.
Risicofactoren variëren afhankelijk van de specifieke aandoening, maar omvatten:
- Seks: Veel auto-immuunziekten komen vaker voor bij vrouwen en daarnaast kunnen hormonale factoren een rol spelen bij opflakkeringen van veel van deze aandoeningen.
- Leeftijd: Veel auto-immuunziekten treden voor het eerst op tijdens de vruchtbare jaren.
- Gewicht: Sommige auto-immuunziekten komen vaker voor bij mensen met overgewicht, terwijl andere vaker voorkomen bij mensen met een voorgeschiedenis van eetstoornissen.
- Etniciteit: Verschillende aandoeningen variëren, waarbij diabetes type I vaker voorkomt bij blanke mensen, en ernstige auto-immuunziekten vaker voorkomen bij Afro-Amerikaanse, Spaanse en Indiaanse vrouwen.
- Aardrijkskunde: Sommige auto-immuunziekten zoals multiple sclerose, inflammatoire darmaandoeningen en type I diabetes komen vaker voor op noordelijke breedtegraden, vooral in het Pacifische noordwesten (geografische verschillen kunnen op hun beurt verband houden met blootstelling aan vitamine D (er is een omgekeerde relatie tussen en MS) of etniciteit (zoals Scandinavisch erfgoed).
- Roken: Het gebruik van tabak wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op veel van deze aandoeningen.
- Medicijnen: Sommige medicijnen kunnen het risico op bepaalde aandoeningen verhogen, zoals het geval is bij procaïnamide en lupus.
Diagnose
De diagnose van een auto-immuunziekte kan tijd en soms meerdere meningen vergen. In feite, en helaas, besteedt de gemiddelde persoon vier en een half jaar (het zien van minstens vier artsen) voordat een diagnose wordt gesteld.
Waar te beginnen
Het wordt aanbevolen dat mensen beginnen met een specialist die zich bezighoudt met hun meest prominente symptoom, zoals het bezoeken van een reumatoloog als gewrichtssymptomen overheersen. Daarna moeten mogelijk extra specialisten worden geraadpleegd.
Het diagnostische proces begint met een zorgvuldige geschiedenis, hoewel dit frustrerend kan zijn, aangezien veel mensen schijnbaar ongerelateerde symptomen hebben. Een lichamelijk onderzoek kan soms wijzen op een auto-immuunziekte op basis van gewrichtszwelling, karakteristieke huiduitslag en meer, maar verder testen is meestal nodig. Er is niet één enkele test die auto-immuunziekten afdoende kan diagnosticeren (met zeldzame uitzonderingen zoals bij type I diabetes), en de evaluatie omvat meestal een aantal tests, waaronder:
- Erytrocytbezinkingssnelheid (ESR of sedimentatiesnelheid) test
- C-reactief proteïne (CSR) -test
- Een compleet bloedbeeld (CBC)
- Een uitgebreid metabool paneel
- Antinucleaire antilichaamtest (ANA): Antinucleaire antilichamen zijn auto-antilichamen die structuren in de kern van cellen aanvallen. Verschillende patronen op de ANA zijn gecorreleerd met verschillende ziekten.
- Reumatoïde factor (RF) -test
- Test op schildklierperoxidase-antilichamen
Er zijn veel andere tests die kunnen worden aanbevolen, afhankelijk van de aandoening die wordt vermoed.
Beeldvormingstests kunnen worden gebruikt bij het evalueren van specifieke symptomen die verband houden met auto-immuunziekten, zoals röntgenfoto's van gewrichten die gezwollen zijn of een echocardiogram (echografie van het hart) als een pericardiale effusie wordt vermoed.
Behandelingen
De behandelingen voor auto-immuunziekten variëren afhankelijk van de specifieke ziekte.
In sommige gevallen kan de aandoening te genezen zijn, maar in de meeste gevallen is remissie of beheersing van de ziekte het primaire doel.
Voor veel van deze aandoeningen is het beloop onvoorspelbaar en kunnen behandelingen in de loop van de tijd veranderen.
Over het algemeen kan de behandeling worden beschouwd als bestaande uit:
- Symptomen beheren: Bijvoorbeeld niet-steroïde ontstekingsremmende medicijnen om gewrichtspijn onder controle te houden.
- Vervanging: Voor aandoeningen zoals diabetes type I of auto-immuun hypothyreoïdie wordt insuline of schildklierhormoon gegeven.
- Ontsteking onder controle houden: Medicijnen zoals corticosteroïden en tumornecrosefactor-remmers (biologische geneesmiddelen) zijn nodig om ontstekingen te beheersen die verband houden met veel auto-immuunziekten
- Complicaties voorkomen: Zorgvuldige controle van de bloedsuikerspiegel is nodig bij mensen met diabetes type I om complicaties te verminderen, terwijl een vroege en agressieve behandeling nodig is bij reumatoïde artritis om gewrichtsmisvorming te voorkomen.
Klinische onderzoeken zijn ook gaande op zoek naar nieuwere, betere manieren om met deze aandoeningen om te gaan.
Omgaan
De meeste auto-immuunziekten zijn relapsing-remitting-aandoeningen. Het kan moeilijk zijn om te voorspellen wanneer u zich goed zult voelen en wanneer niet. Bovendien lijken veel mensen met deze aandoeningen uiterlijk gezond, wat soms leidt tot minder begrip en steun van vrienden en geliefden. Dat gezegd hebbende, er zijn veel dingen die mensen met een auto-immuunziekte zelf kunnen doen om beter om te gaan met de dagelijkse frustratie en symptomen:
- Eet een gezond dieet: Voor degenen met coeliakie of diabetes is het volgen van het dieet van cruciaal belang. Maar voor anderen met een auto-immuunziekte is het belangrijk om te leren hoe ze gezonde darmbacteriën kunnen hebben.
- Oefen een goede slaaphygiëne: Zorg dat u elke nacht voldoende rust krijgt en probeer elke dag op hetzelfde tijdstip wakker te worden en te gaan slapen.
- Oefening: Milde tot matige lichaamsbeweging is belangrijk voor de meeste mensen, maar niet pushen en weten wanneer ze moeten stoppen is even belangrijk.
- Oefen stressmanagement: Stressmanagement is nuttig bij het omgaan met een medische aandoening, en vooral belangrijk bij een stressvolle aandoening zoals een auto-immuunziekte.
- Ken uw triggers: Bij sommige aandoeningen zijn er triggers die verband houden met uitbarstingen van de ziekte. Het is handig om ze te identificeren en vervolgens te kijken naar manieren om uw blootstelling te verminderen.
Ondersteuning
Iedereen die met een ernstige medische aandoening omgaat, heeft ondersteuning nodig, maar dit geldt des te meer voor degenen die met ‘onzichtbare ziekten’ leven. Persoonlijke ondersteuningsgroepen en online ondersteuningsgemeenschappen kunnen nuttig zijn, omdat ze de mogelijkheid bieden om in contact te komen met anderen die op dezelfde manier omgaan met een onvoorspelbare en vaak verkeerd begrepen toestand. Sommige groepen zijn gebaseerd op specifieke aandoeningen, terwijl andere op symptomen zijn gebaseerd. De Nationale Coalitie van Auto-immuunpatiëntengroepen is een goede plek om te beginnen bij het zoeken naar deze gemeenschappen.
Een woord van Verywell
Als u of een geliefde te maken heeft met een auto-immuunziekte, is het belangrijk om uw eigen advocaat te zijn. De reis naar een diagnose en later naar een effectieve behandeling kan frustrerend en zelfs eenzaam zijn. Gelukkig is er veel onderzoek naar zowel de oorzaken als de behandelingen van deze aandoeningen.