Inhoud
- Wat is speekselklierkanker?
- Wat zijn de oorzaken van speekselklierkanker?
- Wat zijn de symptomen van speekselklierkanker?
- Hoe wordt de diagnose van speekselklierkanker gesteld?
- Wat is de behandeling van speekselklierkanker?
Aanbevolen experts:
David Eisele, M.D.
Wat is speekselklierkanker?
De speekselklieren bestaan uit zowel grote als kleine klieren. De belangrijkste klieren zijn de bilaterale oorspeekselklieren, submandibulaire klieren en sublinguale klieren. De kleine speekselklieren zijn kleine klieren die verspreid zijn over de mondholte, voornamelijk in het gehemelte en in het bovenste aerodigestieve kanaal.
De meeste speekselkliertumoren zijn goedaardig, en speekselklierkankers zijn zeldzame maligniteiten die minder dan 5% van de hoofd-halskankers vertegenwoordigen. Het is een heterogene groep tumoren met gevarieerd klinisch gedrag. Ongeveer 60% van de kwaadaardige speekselkliertumoren ontstaat in de bilaterale oorspeekselklieren, ongeveer 30% komt voor in de submandibulaire klieren en 10% -15% vindt zijn oorsprong in de sublinguale en kleine speekselklieren.
Wat zijn de oorzaken van speekselklierkanker?
In tegenstelling tot andere hoofd-halskankers die worden veroorzaakt door bekende kankerverwekkende stoffen zoals roken en alcohol of HPV, zijn de oorzaken van de meeste speekselklierkanker vaak onduidelijk. Blootstelling aan straling, zoals bij eerdere therapeutische stralingstherapie met lage doses en meerdere tandheelkundige röntgenfoto's, is de meest algemeen vermoedelijke factor voor de ontwikkeling van neoplasmata van de speekselklier. Epstein Barr-virus wordt in verband gebracht met lymfoepitheliaal carcinoom. Andere factoren die zijn betrokken, zijn onder meer blootstelling op de werkplek (nikkel, rubber, silica), voeding, leeftijd en genetische gevoeligheid. Bovendien kan pleomorf adenoom in ongeveer 2% van de gevallen een kwaadaardige transformatie ondergaan.
Huidkankers zoals plaveiselcelcarcinoom en melanoom kunnen metastaseren naar lymfeklieren in en nabij de bilaterale oorspeekselklieren en zo een primaire oorspeekseltumor nabootsen.
Wat zijn de symptomen van speekselklierkanker?
De meeste kankers van de speekselklier die ontstaan in de bilaterale parotis- en submandibulaire klieren, zijn als een massa in de klier aanwezig, niet ongebruikelijk pijnloos.
- Voor parotiskankers: Pijn, sensorisch verlies of moeite met het openen van de kaak kan optreden.
- Waarschijnlijke kanker: snelle recente tumorvergroting, zwakte van de aangezichtszenuw, diepe tumorfixatie en vergroting van de lymfeknoop in de nek.
- Submandibulaire kankers komen meestal voor als een pijnloze nekmassa. Als er pijn is, kan dit worden verward met een ontstekingsziekte. Minder vaak voorkomende symptomen van submandibulaire klierkankers zijn onder meer tumorfixatie, huidinvasie, lagere aangezichtsverlamming en vergrote nekknopen.
- Kankers van de sublinguale klieren komen meestal voor als een massa in de mondbodem.
Kleine speekselkliertumoren komen meestal voor als een niet-verzweerde, pijnloze submucosale massa van de mondholte, meestal in het harde of zachte gehemelte. Symptomen van kleine speekselkliertumoren zijn afhankelijk van de locatie, omvang, tumortype van de tumor en of de tumor een massa-effect veroorzaakt of lokale structuren binnendringt.
Hoe wordt de diagnose van speekselklierkanker gesteld?
Een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek zijn belangrijk voor de diagnose van speekselklierkanker. Symptomen worden zorgvuldig gezocht, waaronder massaprogressie, pijn, sensorisch verlies of trismus. Bovendien wordt gezocht naar symptomen zoals zwakte van het gezicht, asymmetrie van het gezicht, spasmen of spiertrekkingen in het gezicht en oogsymptomen. De medische geschiedenis van de patiënt wordt opgevraagd, inclusief eerdere blootstelling aan straling en geschiedenis van huid- of andere maligniteiten.
Er wordt een volledig hoofd- en nekonderzoek uitgevoerd. De speekselklieren worden geïnspecteerd en gepalpeerd op tumorgrootte, consistentie en mobiliteit ten opzichte van aangrenzende weefsels. De nek wordt onderzocht op vergrote lymfeklieren. De functie van de aangezichtszenuw en andere hersenzenuwen wordt beoordeeld.
Fijne naaldaspiratie (FNA) biopsie is een nauwkeurige manier om het klinische vermoeden van een tumor voor parotis- en submandibulaire massa te bevestigen. Begeleiding via echografie kan nuttig zijn om de juiste tumormonsteking met FNA te verzekeren. Incisie- of ponsbiopsieën zijn nuttig voor de diagnose van kleine speekselkliertumoren.
Beeldvormende onderzoeken, in het bijzonder MRI, zijn nuttig om de omvang van de primaire tumor en de mogelijke verspreiding van de kanker langs zenuwen of naar de lymfeklieren in de nek te beoordelen. Borstfoto's, CT-scan en positronemissietomografie (PET) / CT-scan kunnen nuttig zijn om metastasen op afstand te beoordelen.
Wat is de behandeling van speekselklierkanker?
Het beheer van speekselklierkanker is complex. Voor een optimale behandeling en follow-up is een multidisciplinair team nodig met het volledige scala aan specialisten en ondersteunende diensten met expertise in het beheer van deze neoplasmata. Chirurgie is de primaire behandeling van speekselklierkanker, met als doel een volledige chirurgische resectie van de primaire tumor. Een uitgebreide halsdissectie is geïndiceerd voor klinisch gedetecteerde metastasen naar de halslymfeklieren. Reconstructieve chirurgie kan worden uitgevoerd tijdens de primaire ingreep, afhankelijk van de structuren die worden weggesneden om volledige verwijdering van de kanker te garanderen - bijvoorbeeld de aangezichtszenuw, de huid, de weke delen en het bot. Dit zorgt voor de beste cosmetische en functionele resultaten.
Adjuvante bestralingstherapie is geïndiceerd voor geselecteerde patiënten met een vergevorderd stadium en hooggradige kankers. Bij geselecteerde patiënten met lichte speekselklierkanker wordt soms primaire bestralingstherapie aanbevolen als chirurgische resectie als te morbide wordt beschouwd. Klinische follow-up op de lange termijn is belangrijk voor patiënten die moeten worden behandeld voor speekselklierkanker, aangezien een reddingsoperatie haalbaar is voor geselecteerde patiënten. Alle beslissingen worden genomen met een multidisciplinair team.