Inhoud
Leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (AMD) is een aandoening die een verslechtering van het netvlies van het oog veroorzaakt. Het is de belangrijkste oorzaak van gezichtsverlies in de Verenigde Staten en in veel andere landen. Het heeft zelfs invloed op meer dan 10 miljoen Amerikanen. Dat aantal vertegenwoordigt meer dan die met glaucoom en cataract gecombineerd.Tests om natte LMD te diagnosticeren omvatten een oogonderzoek en een zelftest die thuis kan worden gedaan. Er zijn ook verschillende beeldvormende tests die een oogarts kan gebruiken om de abnormale bloedvatontwikkeling (neovascularisatie) en bloeding die optreedt in de ogen van mensen met natte LMD te detecteren.
Het is echter belangrijk op te merken dat natte LMD niet de enige oorzaak van deze symptomen is. Daarom moeten andere aandoeningen worden uitgesloten voordat een persoon definitief kan worden gediagnosticeerd met natte LMD.
Zelfcontroles / testen thuis
Het Amsler-raster (ook wel de Amsler-kaart genoemd) is misschien wel de meest gebruikelijke test die thuis wordt gebruikt om te screenen op de mogelijkheid van natte AMD. Het Amsler-net was in gebruik sinds 1945.
De kaart geeft horizontale en verticale lijnen weer en wordt gebruikt om veranderingen in het centrale gezichtsveld van een persoon te evalueren en te volgen. Het raster is ontwikkeld door een Zwitserse oogarts genaamd Marc Amsler. Het raster kan worden gebruikt om thuis doorlopende zelfonderzoeken uit te voeren.
Een afbeelding van het Amsler-net kan worden gedownload van de American Macular Degeneration Foundation (AMDF) en worden afgedrukt voor gebruik thuis. U kunt ook een magnetische versie van de Amsler-kaart bestellen (om aan de koelkast te hangen) door te bellen naar 1-855-345-6637.
Als u de Amsler-kaart gebruikt, controleert u eenvoudig uw ogen (een voor een) om te zien of de lijnen er recht uitzien of golvend of vervormd lijken. Andere tekens om te controleren zijn onder meer of delen van de kaart (zoals sommige lijnen) ontbreken, wat zou duiden op een gezichtsvelddefect.
Stap-voor-stap instructies
Volg deze stappen om de Amsler-kaart te gebruiken om uw zicht en scherm te testen op mogelijke tekenen van natte LMD:
- Download en print een exemplaar van de Amsler-kaart.
- Plak de kaart op ooghoogte op een plaats met constant licht, dat wil zeggen dat er geen schittering is, op ongeveer 30 tot 40 cm van u af (op een comfortabele leesafstand).
- Als u een bril draagt, zet deze dan op voordat u de screening uitvoert.
- Bedek een oog.
- Richt uw blik op de stip die in het midden van het raster verschijnt.
- Terwijl u uw focus op de middelste stip houdt, kijkt u of er lijnen ontbreken of dat er vervorming (zoals golvende, onregelmatige of vage lijnen) verschijnt.
- Markeer de kaart in een gebied waar u het defect ziet (zoals ontbrekende lijnen of vervormingen).
- Zorg ervoor dat u slechts één oog tegelijk test.
- Houd de kaart bij het opnieuw testen altijd op dezelfde afstand.
- Als de visuele vervorming nieuw is of als deze erger wordt, neem dan onmiddellijk contact op met uw oogarts (of een andere zorgverlener).
De Amsler-rastertest mag nooit de vervanging zijn van reguliere oogonderzoeken.
Symptomen die verdere diagnostische tests en evaluatie voor natte LMD kunnen rechtvaardigen, zijn onder meer:
- Wazig zicht
- Objecten die scheef lijken
- Rechte lijnen die golvend of gebogen lijken
Deze visuele stoornissen kunnen een teken zijn van AMD, maar ze kunnen ook een indicatie zijn van andere oogaandoeningen. Als u vervormingen in uw gezichtsvermogen heeft opgemerkt, kan uw zorgverlener verder testen aanbevelen.
Oogonderzoek en tests
Maculaire degeneratie kan worden ontdekt via symptomen die u thuis opmerkt, maar kan ook worden vastgesteld tijdens een gepland jaarlijks oogonderzoek.
Het eerste deel van natte LMD-diagnostiek is een oogonderzoek, dat plaatsvindt nadat de ogen zijn verwijd. Als maculaire degeneratie aanwezig is, ziet de oogarts zowel de aanwezigheid van drusen (celresten onder het netvlies) als veranderingen van maculapigment. Deze veranderingen kunnen vaak door de oogarts worden waargenomen voordat visuele symptomen optreden.
De macula wordt beschouwd als het functionele centrum van het netvlies; het functioneert om een scherp, duidelijk zicht recht vooruit te verwerken (in tegenstelling tot perifeer of zijzicht). Het netvlies is een heel dun weefsel dat langs de achterkant van het oog loopt; het bevat de lichtgevoelige cellen die visuele signalen naar de hersenen sturen.
Als bij een persoon droge LMD wordt vastgesteld, kan de oogarts een regelmatige zichtscreening aanbevelen om de progressie van maculaire degeneratie te controleren. Soms kan droge AMD overgaan in natte AMD.
Veranderingen in het oog (zoals drusen) kunnen vaak door een oogarts worden waargenomen, zelfs voordat er symptomen optreden. Dit is de reden waarom het belangrijk is om regelmatig oogonderzoeken te laten doen, vooral voor mensen ouder dan 50 jaar, omdat het risico op AMD toeneemt met de leeftijd.
Screening Tools
Visuele screeningstools worden vaak gebruikt voor de eerste evaluatie van oogaandoeningen zoals LMD. De oogarts gebruikt een oftalmoscoop of een retinoscoop (een handinstrument dat het brekingsvermogen controleert met behulp van licht dat naar het netvlies wordt uitgezonden) om de ogen visueel te onderzoeken. Er zijn veel andere gereedschappen en apparaten die oogartsen vaak gebruiken om een oogonderzoek uit te voeren.
Standaard screeningtests voor natte leeftijdsgebonden maculaire degeneratie kunnen zijn:
- Een gezichtsscherpteonderzoek met behulp van de ooggrafiek (lettergrafiek) met de grote hoofdletter E bovenaan, een zogenaamde Snellen-gezichtsscherptetest
- Het Amsler-raster om te screenen op visuele vervormingen of ontbrekende gezichtsvelden
In beeld brengen
Beeldvormingstests worden vaak gebruikt om een definitieve diagnose van AMD te vormen. Er zijn twee vormen van AMD, de natte vorm en de droge vorm. Bij natte AMD zijn er nieuwe bloedvaten die niet correct zijn gevormd. Deze disfunctionele bloedvaten barsten en veroorzaken bloedingen in het oog (wat de onderliggende oorzaak is van netvliesbeschadiging in de macula - het centrale gebied van het netvlies - en verlies van gezichtsvermogen).
Deze abnormale vorming van bloedvaten wordt ook wel neovascularisatie genoemd. Bij natte LMD kan neovascularisatie in of onder het netvlies worden waargenomen door middel van beeldvormende onderzoeken.
Veel voorkomende beeldvormende tests die worden gebruikt om natte LMD te diagnosticeren, kunnen het volgende omvatten.
Fundus autofluorescentie beeldvorming
Fundus autofluorescentie (AF) beeldvorming is een niet-invasieve test die de natuurlijke fluorescentie van het lichaam gebruikt om het netvlies te onderzoeken op tekenen van natte LMD. Deze test maakt gebruik van het natuurlijke vermogen van het lichaam om op te lichten bij blootstelling aan bepaalde soorten licht. De structuren die oplichten, worden fluoroforen genoemd.
AF-beeldvorming wordt vaak gebruikt om gebieden te detecteren waar cellen wegkwijnen en afsterven (atrofie) in de late stadia van natte of droge LMD. De test illustreert geatrofieerde gebieden die niet oplichten Deze gebieden van atrofie veroorzaken vaak blinde vlekken in het gezichtsveld bij mensen met LMD.
Optische coherentietomografie
Optische coherentietomografie is een niet-invasieve beeldvormende test (geen injecties vereist) die details van het netvlies laat zien en zeer nuttige diagnostische informatie geeft over de veelbetekenende tekenen van natte LMD (zoals nieuwe / abnormale bloedvaten, bloeding, drusen en meer) .
Indocyanine groene angiografie
Indocyanine groene angiografie is een diagnostische procedure waarbij groene kleurstof wordt gebruikt om de bloedstroom in het vaatvlies te verlichten. De choroidea is een laag bloedvaten die zich tussen het wit van het oog (de sclera genoemd) en het netvlies bevindt.
De test kan helpen bij differentiële diagnoses, omdat het een specifieke evaluatie en analyse van de choroïdale circulatie mogelijk maakt De choroïdale circulatie is het gebied waarin vasculaire ontregeling (abnormale bloedvaten) optreedt bij natte LMD.
Differentiële diagnoses
Sommige symptomen van maculaire degeneratie komen vaak voor bij andere aandoeningen. Volgens de American Academy of Ophthalmology moeten oogartsen achterdochtig zijn over tekenen van andere aandoeningen zoals natte maculaire degeneratie en moeten ze controleren op andere ziekten.
Wanneer een diagnostische arts rekening moet houden met de tekenen en symptomen van een persoon om onderscheid te maken tussen verschillende ziekten, wordt dit een differentiële diagnose genoemd. Differentiële diagnoses voor natte LMD kunnen zijn:
- Polypoidale choroïdale vasculopathie (PCV): Dit is een subtype van LMD, vooral gezien bij Aziatische populaties; de genen geassocieerd met AMD zijn waargenomen bij mensen met PVC.
- Vitelliforme maculaire dystrofie met aanvang op volwassen leeftijd: Dit is een genetische aandoening van het oog die kan leiden tot verlies van het gezichtsvermogen dat geleidelijk optreedt in de tijd. Bij deze aandoening is sprake van vetgeel pigment dat zich ophoopt in de cellen van de macula, waardoor de normale werking van het netvlies wordt onderbroken De aandoening reageert niet goed op de standaard AMD-behandeling; een juiste diagnose kan patiënten helpen om onnodige behandeling te besparen die niet effectief is.
- De ziekte van Stargardt: Dit is een veel voorkomende vorm van juveniele maculaire degeneratie, veroorzaakt door een genetisch defect dat resulteert in de dood van de fotoreceptoren van het oog. Het is bekend dat de aandoening snel verergert en ernstig verlies van het centrale gezichtsvermogen veroorzaakt. Hoewel de aandoening al in de vroege kinderjaren kan beginnen, wordt de diagnose in veel gevallen pas op volwassen leeftijd vastgesteld.
- Pathologische bijziendheid: Dit is een aandoening waarbij bijziendheid degeneratieve (progressieve verslechtering of verlies van functie) veranderingen in het oog veroorzaakt. Pathologische bijziendheid kan leiden tot verlies van het gezichtsvermogen dat niet kan worden verbeterd met corrigerende lenzen.
- Angioïde strepen: Deze aandoening omvat kleine breuken in het weefsel van het netvlies (van beide ogen) die worden gezien bij mensen met een zeldzame aandoening genaamd pseudoxanthoma elasticum. Pseudoxanthoma elasticum veroorzaakt degeneratie van elastische vezels in het netvlies, de huid en de bloedvaten. Angioïde strepen zijn te zien met een oftalmoscoop (het instrument dat vaak wordt gebruikt om een oogonderzoek uit te voeren). Angioïde strepen kunnen blindheid veroorzaken.
- Oculair histoplasmosesyndroom: Dit syndroom wordt veroorzaakt door sporen die afkomstig zijn uit de longen en zich verspreiden naar de ogen. De aandoening zorgt ervoor dat abnormale bloedvaten onder het netvlies groeien, vergelijkbaar met die bij natte LMD.
- Centrale sereuze chorioretinopathie (CSC): Dit is een aandoening waarbij zich vocht ophoopt onder het netvlies, wat resulteert in een met vloeistof gevulde loslating van het netvlies en verlies van gezichtsvermogen (wat tijdelijk kan zijn, maar soms langdurig wordt). In sommige gevallen veroorzaakt CSC geen symptomen als het gebied van de subretinale vloeistof buiten de macula valt.
- Choroïdaal letsel: Soms kan oogletsel (evenals andere oorzaken, zoals oogchirurgie) een ophoping van vocht veroorzaken tussen de choroïde laag van het oog en het netvlies, net als bij natte LMD. Dit wordt ook wel choroïdale neovascularisatie genoemd. De symptomen van choroïdale neovascularisatie kunnen soms natte LMD nabootsen. Het is belangrijk om uw oogarts te vertellen of u oogletsel heeft gehad.
Een woord van Verywell
Er zijn veel oogaandoeningen die de tekenen en symptomen van natte LMD kunnen nabootsen. Als bij u de diagnose natte LMD is gesteld, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat uw diagnose correct is. Dit geldt voor elke ernstige of chronische (langdurige) aandoening. Misschien wilt u voor de zekerheid een second opinion overwegen van een andere gekwalificeerde specialist, zoals een oogarts.
Natte maculaire degeneratie is echter een dringende kwestie die zo snel mogelijk moet worden behandeld. Het uitstellen van de behandeling kan leiden tot permanent verlies van het gezichtsvermogen. Als u veranderingen in uw gezichtsvermogen opmerkt, moet u zo snel mogelijk een oogzorgspecialist raadplegen.