Inhoud
- Wat is een glioom?
- Wat zijn de verschillende soorten gliomen?
- Wat zijn de symptomen van glioom?
- Wat zijn de risicofactoren van glioom?
- Glioom-diagnose
- Glioma-behandeling
Wat is een glioom?
Glioma is een veelvoorkomend type tumor afkomstig uit de hersenen. Ongeveer 33 procent van alle hersentumoren zijn gliomen, die hun oorsprong hebben in de gliacellen die neuronen in de hersenen omringen en ondersteunen, waaronder astrocyten, oligodendrocyten en ependymale cellen.
Gliomen worden genoemd intra-axiaal hersentumoren omdat ze in de substantie van de hersenen groeien en zich vaak vermengen met normaal hersenweefsel.
Wat zijn de verschillende soorten gliomen?
Astrocytomen zijn gliaceltumoren die zijn ontwikkeld uit bindweefselcellen die astrocyten worden genoemd en die de meest voorkomende primaire intraaxiale hersentumoren zijn, goed voor bijna de helft van alle primaire hersentumoren. Ze worden meestal aangetroffen in het cerebrum (het grote, buitenste deel van de hersenen), maar ook in het cerebellum (gelegen aan de basis van de hersenen).
Astrocytomen kunnen zich ontwikkelen bij volwassenen of kinderen. Hooggradige astrocytomen, glioblastoma multiforme genaamd, zijn de meest kwaadaardige van alle hersentumoren. Symptomen van glioblastoom zijn vaak dezelfde als die van andere gliomen. Pilocytische astrocytomen zijn laaggradige cerebellumgliomen die veel voorkomen bij kinderen. Bij volwassenen komen astrocytomen vaker voor in de grote hersenen.
Gliomen in de hersenstam, ook wel diffuse infiltrerende hersenstamgliomen of DIPG's genoemd, zijn zeldzame tumoren die in de hersenstam worden aangetroffen. Ze kunnen meestal niet operatief worden verwijderd vanwege hun afgelegen locatie, waar ze verstrengeld zijn met normaal hersenweefsel en de delicate en complexe functies beïnvloeden die dit gebied controleert. Deze tumoren komen het vaakst voor bij kinderen in de schoolgaande leeftijd, waar ze verantwoordelijk zijn voor het grootste aantal sterfgevallen bij kinderen door primaire hersentumoren.
Ependymomen ontwikkelen zich uit ependymale cellen aan de binnenkant van de ventrikels of in het ruggenmerg. Ependymomen zijn zeldzaam en vertegenwoordigen slechts 2 tot 3 procent van de primaire hersentumoren. Ze zijn echter goed voor ongeveer 8 procent tot 10 procent van de hersentumoren bij kinderen en hebben meer kans op mensen jonger dan 10 jaar. De meeste locatie voor ependymomen bij kinderen is nabij het cerebellum, waar de tumor de stroom van het cerebrale ruggenmergvocht kan blokkeren en een verhoogde druk in de schedel kan veroorzaken (obstructieve hydrocephalus). Deze tumoren kunnen zich verspreiden naar andere delen van de hersenen of het ruggenmerg ( druppelmetastasen) als gevolg van de stroom ruggenmergvloeistof.
Gemengde gliomen (ook wel oligo-astrocytomen genoemd) bestaan uit meer dan één type gliacellen. Hun diagnose als een afzonderlijk tumortype is controversieel en kan worden opgelost met genetische screening van tumorweefsel. Deze tumoren worden vaak in de grote hersenen aangetroffen en komen het meest voor bij volwassen mannen.
Oligodendrogliomen vormen van oliogodendrocyten, de ondersteunende weefselcellen van de hersenen en worden meestal aangetroffen in de grote hersenen. Ongeveer 2 procent tot 4 procent van de primaire hersentumoren zijn oliogodendrogliomen. Ze komen het meest voor bij jonge volwassenen en volwassenen van middelbare leeftijd en komen vaker voor bij mannen. Aanvallen zijn een veel voorkomend symptoom van deze gliomen (treft 50 tot 80 procent van de patiënten), evenals hoofdpijn, zwakte of spraakproblemen. Oligodendrogliomen hebben doorgaans een betere prognose dan de meeste andere gliomen.
Optische route gliomen zijn een type laaggradige tumor die wordt aangetroffen in de oogzenuw of het chiasma, waar ze vaak de oogzenuwen infiltreren, die berichten van de ogen naar de hersenen sturen. Mensen met neurofibromatose hebben een grotere kans om ze te ontwikkelen. Gliomen van de oogzenuw kunnen gezichtsverlies en hormoonproblemen veroorzaken, aangezien deze tumoren zich vaak aan de basis van de hersenen bevinden waar hormonale controle zich bevindt. Gliomen die de hormoonfunctie beïnvloeden, kunnen bekend staan als hypothalamische gliomen.
Wat zijn de symptomen van glioom?
Gliomen veroorzaken symptomen door op de hersenen of het ruggenmerg te drukken. De meest voorkomende symptomen, waaronder glioblastoomsymptomen, zijn:
Hoofdpijn
Epileptische aanvallen
Persoonlijkheid verandert
Zwakte in de armen, gezicht of benen
Doof gevoel
Problemen met spraak
Andere symptomen zijn onder meer:
Misselijkheid en overgeven
Zicht verlies
Duizeligheid
Symptomen van glioblastoom en andere symptomen van glioom verschijnen langzaam en kunnen in het begin subtiel zijn. Sommige gliomen veroorzaken geen symptomen en kunnen worden gediagnosticeerd als u de dokter over iets anders ziet.
Wat zijn de risicofactoren van glioom?
Er is geen duidelijke oorzaak van glioom. Ze kunnen voorkomen bij mensen van alle leeftijden, maar komen vaker voor bij volwassenen. Gliomen hebben iets meer kans op mannen dan vrouwen, en blanke mensen dan Afro-Amerikaanse mensen.
Glioom-diagnose
Diagnose van glioom omvat:
Een medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek: dit omvat vragen over de symptomen van de patiënt, persoonlijke en familiale gezondheidsgeschiedenis.
Een neurologisch onderzoek: dit examen test visie, gehoor, spraak, kracht, gevoel, balans, coördinatie, reflexen en het vermogen om te denken en te onthouden.
De arts kan uw ogen onderzoeken om eventuele zwellingen op te sporen die worden veroorzaakt door druk op uw oogzenuw, die de ogen met de hersenen verbindt. Deze zwelling - papiloedeem - is een teken dat onmiddellijke medische aandacht vereist.
Scans van de hersenen: Magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) en computertomografie (CT- of CAT-scan), waarbij computers worden gebruikt om gedetailleerde afbeeldingen van de hersenen te maken, zijn de meest voorkomende scans die worden gebruikt om hersentumoren te diagnosticeren.
Een biopsie: dit is een procedure om een klein stukje van de tumor te verwijderen voor onderzoek onder een microscoop. Afhankelijk van de locatie van de tumor kunnen de biopsie en verwijdering van de tumor tegelijkertijd worden uitgevoerd. Als artsen geen biopsie kunnen uitvoeren, zullen ze de hersentumor diagnosticeren en een behandelplan opstellen op basis van andere testresultaten.
Glioma-behandeling
De behandeling van een glioom hangt af van de graad. Er zijn vier soorten hersentumoren; gliomen worden echter meestal "laaggradig" (graad I of II) of "hooggradig" (graad III of IV) genoemd, op basis van het groeipotentieel en agressiviteit van de tumor.
De beste behandeling voor een individuele patiënt houdt rekening met de locatie van de tumor, mogelijke symptomen en mogelijke voordelen versus risico's van de verschillende behandelingsopties (modaliteiten).
De behandeling van een glioom is aangepast aan de individuele patiënt en kan omvatten chirurgie, bestralingstherapie, chemotherapie of observatie.
Chirurgie is de meest voorkomende initiële behandeling voor gliomen en vereist craniotomie (opening van de schedel). Het wordt soms uitgevoerd met intraoperatieve MRI of intraoperatieve hersenkartering als de tumor zich in de buurt van belangrijke delen van de hersenen bevindt.
Een biopsie die tijdens de operatie wordt genomen, levert weefselmonsters op aan de patholoog, die vervolgens een nauwkeurige diagnose kan stellen van de samenstelling en kenmerken van de tumor, zodat u de beste behandeling krijgt.
Chirurgie kan ook het verwijderen van tumorweefsel mogelijk maken om de druk in de hersenen te verlichten. Dit kan een spoedprocedure zijn.
Bestralingstherapie en chemotherapie volgt meestal op een operatie zodra de diagnose of naam van de tumor is vastgesteld. Deze behandelingen worden genoemd adjuvante behandelingen.
Stralingstherapie wordt uitgevoerd na een operatie voor sommige soorten gliomen of voor die op locaties waar een operatie niet veilig is. Er worden drie soorten bestralingstherapie gebruikt om gliomen te behandelen:
Externe stralingstherapie
Stereotactische radiochirurgie
Interne straling
Chemotherapie, inclusief wafels en gerichte therapie, wordt aanbevolen voor sommige hoogwaardige gliomen na chirurgie en bestralingstherapie.
Systemische of standaard chemotherapie
Chemotherapie-wafels (d.w.z. Gliadel®)
Gerichte therapie
Na de behandeling kunnen hersenscans (meestal MRI's) worden uitgevoerd om te controleren op tumorgroei. Soms laten de scans gebieden zien die lijken op een terugkerende tumor, maar dit is vaak dood weefsel of veranderingen in gezond weefsel veroorzaakt door bestralingstherapie, chemotherapie of beide. Neurochirurgen en neuroradiologen zullen dit nauwlettend volgen om te bepalen of het glioom is teruggekeerd. Als dit het geval is, kan uw neurochirurg een andere chirurgische ingreep aanbevelen.
Glioblastoma hersenkanker begrijpen
Glioblastoom is de meest agressieve en uitdagende vorm van hersenkanker, maar vooruitgang in onderzoek biedt hoop. Oncoloog Matthias Holdhoff beschrijft glioblastoom, hoe het wordt behandeld en hoe klinische onderzoeken helpen bij het ontwikkelen van nieuwe therapieën.