Inhoud
Niet-ketotische hyperglycinemie (NKH) is een genetische aandoening die kan leiden tot ernstige neurologische problemen, coma en overlijden. "Hyperglycinemie" verwijst naar abnormaal hoge niveaus van een molecuul, glycine. Het woord 'nonketotisch' onderscheidt NKH van bepaalde andere gezondheidsproblemen die een verhoogde glycine kunnen veroorzaken. De aandoening wordt ook wel 'glycine-encefalopathie' genoemd, wat een ziekte betekent die de hersenen beschadigt.NKH behoort tot een grotere groep medische aandoeningen die "aangeboren stofwisselingsstoornissen" worden genoemd. Dit zijn genetische defecten die leiden tot problemen bij het uitvoeren van bepaalde chemische omzettingen in het lichaam.NKH is een zeldzame aandoening: het wordt gediagnosticeerd bij ongeveer één op de 60.000 pasgeborenen, maar het kan vaker voorkomen bij specifieke subpopulaties, zoals in bepaalde gebieden van Israël.
Symptomen
Mensen met NKH kunnen een variabele intensiteit en mate van symptomen hebben. Onderzoekers weten nog niet waarom, maar jongens hebben over het algemeen minder ernstige symptomen dan meisjes, en ze hebben een grotere kans om te overleven. Meestal beginnen de symptomen kort na de geboorte. Deze baby's vertonen symptomen als de volgende:
Veel voorkomende symptomen
- Gebrek aan energie (lethargie)
- Voedingsproblemen
- Lage spierspanning
- Abnormale spiertrekkingen
- Hikken
- Tijdelijk gestopt met ademen
De symptomen kunnen verergeren, wat leidt tot een totaal gebrek aan reactievermogen en coma. Helaas is de dood niet ongebruikelijk: als baby's deze beginperiode overleven, hebben de getroffen individuen bijna altijd bijkomende symptomen. Dit kunnen bijvoorbeeld ernstige ontwikkelingsstoornissen of toevallen zijn die zeer moeilijk te behandelen zijn.
Minder vaak kunnen mensen lijden aan een atypische vorm van de ziekte. In sommige van deze atypische gevallen is de ziekte milder. Het individu kan bijvoorbeeld een verstandelijke beperking hebben, maar lang niet zo ernstig.
In de meest voorkomende van de atypische vormen beginnen de symptomen later in de kindertijd, maar in andere gevallen beginnen de symptomen pas later in de kindertijd. Deze mensen lijken misschien normaal, maar ontwikkelen dan symptomen die voornamelijk het zenuwstelsel aantasten. Deze kunnen zijn:
Atypische vormsymptomen
- Epileptische aanvallen
- Abnormale spierbewegingen
- Verstandelijk gehandicapt
- Gedragsproblemen
- Aandachtsstoornis met hyperactiviteit
- Scoliose
- Slikstoornis
- Abnormale spierspanning
- Gastro-oesofageale reflux
- Andere problemen met het zenuwstelsel
Van mensen bij wie de symptomen beginnen in de kindertijd, zal ongeveer 50% een mildere vorm van de ziekte hebben.
Uiterst zelden ervaren zuigelingen iets dat 'voorbijgaande NKH' wordt genoemd. Sommige deskundigen beschouwen dit als een controversiële diagnose. In deze gevallen zijn de glycinespiegels erg hoog bij de geboorte, maar om onbekende redenen dalen ze vervolgens tot normale of bijna normale niveaus. Deze baby's kunnen tijdelijke symptomen ervaren die volledig verdwijnen op de leeftijd van twee maanden.
In andere gevallen ervaren personen met een voorbijgaande NKH enkele langdurige problemen, zoals een verstandelijke beperking. Onderzoekers weten niet zeker hoe ze deze zeer ongebruikelijke vorm van de ziekte moeten verklaren. Het kan zijn dat het het gevolg is van een langzame rijping van het enzym dat wordt aangetast in andere vormen van NKH.
Oorzaken
De symptomen van NKH zijn het gevolg van abnormaal hoge niveaus van glycine, een klein molecuul Glycine is een normaal aminozuur, een van de componenten die worden gebruikt om eiwitten in uw lichaam te maken. Glycine speelt normaal gesproken ook een belangrijke rol in het zenuwstelsel, waar het dient als een chemische boodschapper voor verschillende signalen.
Glycine vervult veel belangrijke fysiologische rollen. Als het glycinegehalte echter te hoog wordt, kan dit tot problemen leiden. Overstimulatie van glycinereceptoren en de dood van neuronen kunnen tot enkele symptomen van de aandoening leiden.
Normaal gesproken wordt glycine afgebroken door een enzym voordat de niveaus te hoog worden. Wanneer er een probleem is met dit enzym (het glycinesplitsingssysteem genoemd), kan NKH het gevolg zijn. Dit wordt veroorzaakt door abnormale genetische mutaties in een van de eiwitten die worden gebruikt om het enzym te maken. Meestal komt dit door een mutatie in een van de twee genen: het AMT- of het GLDC-gen.
Door deze mutaties hoopt zich overtollig glycine op in het lichaam, vooral in de hersenen en de rest van het zenuwstelsel, wat leidt tot de symptomen van NKH. Er wordt gedacht dat mensen met de mildere versie van NKH mogelijk meer kleine problemen hebben met het glycinesplitsingssysteem. Dit voorkomt dat de glycinespiegel zo hoog wordt als bij mensen met de ernstige vorm van de ziekte.
Diagnose
De diagnose van NKH kan een uitdaging zijn. Een lichamelijk onderzoek en iemands medische geschiedenis spelen een belangrijke rol bij de diagnose. Bij zuigelingen met symptomen zoals een lage spierspanning, toevallen en coma, moeten artsen de mogelijkheid van NKH overwegen. Artsen moeten ook de mogelijkheid uitsluiten van medische aandoeningen die vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken. Een grote verscheidenheid aan ziektebeelden kan problemen veroorzaken zoals aanvallen bij zuigelingen, waaronder veel verschillende genetische problemen.
Het is vaak nuttig om samen te werken met een specialist in zeldzame genetische ziekten bij kinderen als NKH of een ander genetisch probleem een probleem is.
Testen speelt een belangrijke rol bij de diagnose. Enkele van de belangrijkste tests controleren op verhoogde glycinespiegels. Dit kan testen van glycine in het bloed, urine of hersenvocht zijn. Bepaalde medische aandoeningen kunnen echter enkele van de laboratoriumbevindingen van NKH nabootsen. Deze omvatten andere zeldzame stofwisselingsstoornissen, waaronder propionzuuracidemie en methylmalonacidemie Behandeling met bepaalde anti-epileptica, zoals valproaat, kan de diagnose ook verwarren, aangezien ze ook verhoogde glycinespiegels kunnen veroorzaken.
Om een diagnose van NKH te bevestigen, kunnen genetische tests (van een bloed- of weefselmonster) controleren op afwijkingen in een van de genen waarvan bekend is dat ze NKH veroorzaken. Minder vaak kan een leverbiopsie ook nodig zijn om de diagnose te bevestigen.
Als onderdeel van de diagnose is het ook belangrijk om te beoordelen hoeveel schade is aangericht door NKH. Hiervoor zijn bijvoorbeeld tests nodig, zoals een MRI van de hersenen of een EEG. Het is ook belangrijk dat specialisten neurologische en ontwikkelingsanalyses uitvoeren.
Behandeling
Baby's met NKH zijn meestal erg ziek en moeten worden behandeld op een neonatale intensive care (NICU). Hier kunnen ze veel interventie en zorg krijgen.
Een baby die de eerste kritieke periode overleeft, heeft levenslange aandacht nodig van medisch specialisten, waaronder neurologen en ontwikkelingsdeskundigen.
Helaas is er geen echte behandeling voor de meer algemene en ernstige vormen van NKH. Voor mensen met een minder ernstige ziekte zijn er echter enkele behandelingen die enigszins kunnen helpen. Deze bieden waarschijnlijk enig voordeel als ze vroeg en agressief worden toegediend. Deze omvatten:
- Geneesmiddelen om de glycinespiegel te verlagen (natriumbenzoaat)
- Geneesmiddelen die de werking van glycine op bepaalde neuronen tegengaan (zoals dextromethorfan of ketamine)
Het is ook belangrijk om aanvallen bij NKH te behandelen. Deze kunnen erg moeilijk te behandelen zijn met standaardmedicijnen zoals fenytoïne of fenobarbital Voor een succesvolle behandeling kan een combinatie van anti-epileptica nodig zijn. Soms zijn andere interventies nodig om aanvallen onder controle te houden, zoals vagale zenuwstimulatoren of speciale diëten.
Behandeling voor andere symptomen
Andere symptomen van NKH moeten ook worden aangepakt. Deze kunnen zijn:
- Mechanische ventilatie (voor vroege ademhalingsproblemen)
- Gastronomie buis (zodat zuigelingen met slikproblemen voeding kunnen krijgen)
- Fysiotherapie (voor spierproblemen)
- Interventies om intellectuele prestaties en autonomie te maximaliseren
Het is ook de moeite waard om de mogelijkheid van klinische proeven te onderzoeken. Vraag uw arts of zoek in de overheidsdatabase naar klinische onderzoeken om te zien of er medische onderzoeken zijn die uw kind ten goede kunnen komen.
Erfenis
NKH is een autosomaal recessieve genetische aandoening. Dat betekent dat een persoon met NKH een aangetast gen moet krijgen van zowel zijn moeder als zijn vader. Mensen met slechts één aangetast gen krijgen de aandoening niet.
Als een moeder en vader allebei een enkel aangetast gen hebben, hebben ze 25 procent kans om een kind te krijgen dat met NKH wordt geboren. Er is een kans van 50 procent dat hun kind drager zou zijn van NKH zonder symptomen te hebben.
Veel minder vaak kan NKH ontstaan door een sporadische mutatie. Dat betekent gewoon dat een kind zelden met NKH kan worden geboren, zelfs als slechts één van hun ouders de aangetaste mutatie draagt.
Werken met een geneticus is vaak erg nuttig als iemand in uw familie met NKH is geboren. Deze professional kan u een idee geven van de risico's in uw specifieke situatie. Prenatale tests zijn ook beschikbaar als er een risico op NKH bestaat. In-vitrofertilisatie kan ook een optie zijn voor koppels die embryo's voor de ziekte willen screenen.
Begrijpen hoe genetische aandoeningen worden overgeërfdEen woord van Verywell
De diagnose NKH is voor gezinnen verwoestend. Het kan overweldigend zijn om te horen dat uw jonge kind een ziekte heeft waarvoor zeer weinig behandeling bestaat. Het is tragisch om iemands kind te verliezen; kinderen die het wel overleven, hebben een leven lang steun en zorg nodig. Netwerken met andere gezinnen kan een krachtige manier zijn om informatie en een gevoel van verbondenheid te krijgen. Weet dat uw zorgteam er is om u op alle mogelijke manieren te ondersteunen. Aarzel niet om contact op te nemen met uw ondersteuningssysteem wanneer dat nodig is.