Inhoud
- Wat is perifere vaatziekte?
- Wat veroorzaakt perifere vaatziekte?
- Wie loopt er risico op perifere vaatziekte?
- Wat zijn de symptomen van perifere vaatziekte?
- Hoe wordt de diagnose gesteld van perifere vaatziekte?
- Wat is de behandeling voor perifere vaatziekte?
- Wat zijn de complicaties van perifere vaatziekte?
- Kan ik perifere vaatziekte voorkomen?
- Wanneer moet ik mijn zorgverlener bellen?
- Kernpunten over perifere vaatziekte
Wat is perifere vaatziekte?
Perifere vaatziekte (PVD) is een langzame en progressieve circulatiestoornis. Vernauwing, blokkering of spasmen in een bloedvat kunnen PVD veroorzaken.
PVD kan elk bloedvat buiten het hart aantasten, inclusief de slagaders, aders of lymfevaten. Organen die door deze bloedvaten worden geleverd, zoals de hersenen en benen, krijgen mogelijk niet genoeg bloedstroom voor een goede werking. De benen en voeten worden echter het meest aangetast.
Perifere vaatziekte wordt ook wel perifere arteriële ziekte genoemd.
Wat veroorzaakt perifere vaatziekte?
De meest voorkomende oorzaak van PVD is atherosclerose, de opeenhoping van plaque in de slagaderwand. Plaque vermindert de hoeveelheid bloed die naar de ledematen stroomt. Het vermindert ook de zuurstof en voedingsstoffen die beschikbaar zijn voor het weefsel. Bloedstolsels kunnen zich vormen op de slagaderwanden, waardoor de inwendige afmeting van het bloedvat verder afneemt en belangrijke slagaders worden geblokkeerd.
Andere oorzaken van PVD kunnen zijn:
Letsel aan de armen of benen
Onregelmatige anatomie van spieren of ligamenten
Infectie
Mensen met coronaire hartziekte (CAD) hebben vaak ook PVD.
Wie loopt er risico op perifere vaatziekte?
Een risicofactor vergroot uw kans om een ziekte te krijgen. Sommige kunnen worden gewijzigd, andere niet.
Risicofactoren die u niet kunt veranderen:
Leeftijd (vooral ouder dan 50 jaar)
Geschiedenis van hartaandoeningen
Mannelijk geslacht
Postmenopauzale vrouwen
Familiegeschiedenis van hoog cholesterol, hoge bloeddruk of perifere vaatziekte
Risicofactoren die kunnen worden gewijzigd of behandeld, zijn onder meer:
Coronaire hartziekte
Suikerziekte
Hoge cholesterol
Hoge bloeddruk
Overgewicht
Fysieke inactiviteit
Roken of gebruik van tabaksproducten
Degenen die roken of diabetes hebben, hebben het grootste risico op complicaties door PVD omdat deze risicofactoren ook een verminderde bloedstroom veroorzaken.
Wat zijn de symptomen van perifere vaatziekte?
Ongeveer de helft van de mensen bij wie PVD is vastgesteld, is symptoomvrij. Voor mensen met symptomen is het meest voorkomende eerste symptoom pijnlijke krampen in de benen die optreden bij inspanning en die wordt verlicht door rust (claudicatio intermittens). Tijdens rust hebben de spieren minder doorbloeding nodig, waardoor de pijn verdwijnt. Het kan voorkomen in een of beide benen, afhankelijk van de locatie van de verstopte of vernauwde slagader.
Andere symptomen van PVD kunnen zijn:
Veranderingen in de huid, waaronder een verlaagde huidtemperatuur of een dunne, broze, glanzende huid op de benen en voeten
Zwakke pulsen in de benen en voeten
Gangreen (dood weefsel door gebrek aan bloedstroom)
Haaruitval op de benen
Impotentie
Wonden die niet genezen op drukpunten, zoals hakken of enkels
Gevoelloosheid, zwakte of zwaar gevoel in spieren
Pijn (beschreven als brandend of pijnlijk) in rust, gewoonlijk in de tenen en 's nachts terwijl u plat ligt
Bleekheid als de benen omhoog staan
Roodblauwe verkleuring van de ledematen
beperkte mobiliteit
Ernstige pijn als de slagader erg smal of geblokkeerd is
Verdikte, ondoorzichtige teennagels
De symptomen van PVD kunnen op andere aandoeningen lijken. Raadpleeg uw zorgverlener voor een diagnose.
Hoe wordt de diagnose gesteld van perifere vaatziekte?
Naast een volledige medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek kunnen andere tests zijn:
Angiogram. Dit is een röntgenfoto van de slagaders en aders om verstopping of vernauwing te detecteren. Deze procedure omvat het inbrengen van een dunne, flexibele buis in een slagader in het been en het injecteren van een contrastkleurstof. De contrastkleurstof maakt de slagaders en aders zichtbaar op de röntgenfoto.
Enkel-brachiale index (ABI). Een ABI is een vergelijking van de bloeddruk in de enkel met de bloeddruk in de arm met behulp van een gewone bloeddrukmanchet en een Doppler-echotoestel. Om de ABI te bepalen, wordt de systolische bloeddruk (het hoogste cijfer van de bloeddrukmeting) van de enkel gedeeld door de systolische bloeddruk van de arm.
Doppler-echografie-stroomstudies. Dit maakt gebruik van hoogfrequente geluidsgolven en een computer om afbeeldingen van bloedvaten, weefsels en organen te maken. Uw arts kan de Doppler-techniek gebruiken om de bloedstroom te meten en te beoordelen. Zwakheid of afwezigheid van geluid kan betekenen dat de bloedstroom wordt geblokkeerd.
Magnetische resonantie-angiografie (MRA). Deze niet-invasieve test maakt gebruik van een combinatie van een grote magneet, radiofrequenties en een computer om gedetailleerde afbeeldingen van organen en structuren in het lichaam te produceren. Uw arts injecteert tijdens de procedure een speciale kleurstof, zodat de bloedvaten beter zichtbaar zijn.
Oefeningstest op de loopband. Voor tzijn test, loopt u op een loopband zodat uw arts de bloedcirculatie kan controleren tijdens het sporten.
Fotoplethysmografie (PPG). Dit onderzoek is vergelijkbaar met de enkelarmindex, behalve dat het een zeer kleine bloeddrukmanchet rond de teen gebruikt en een PPG-sensor (infraroodlicht om de bloedstroom nabij het huidoppervlak te evalueren) om golfvormen en bloeddrukmetingen vast te leggen. Uw arts kan deze metingen vervolgens vergelijken met de systolische bloeddruk in de arm.
Pulsvolume-opname (PVR) golfvormanalyse. Uw arts gebruikt deze techniek om veranderingen in het bloedvolume in de benen te berekenen met behulp van een opnameapparaat dat de resultaten weergeeft als een golfvorm.
Reactieve hyperemie-test. Deze test is vergelijkbaar met een ABI- of loopbandtest, maar wordt gebruikt voor mensen die niet op een loopband kunnen lopen. Terwijl u op uw rug ligt, voert uw arts vergelijkende bloeddrukmetingen uit op de dijen en enkels om een eventuele afname tussen de twee lichaamsdelen te bepalen.
Wat is de behandeling voor perifere vaatziekte?
De belangrijkste doelen voor de behandeling van PVD zijn om de symptomen onder controle te houden en de progressie van de ziekte te stoppen om het risico op een hartaanval, beroerte en andere complicaties te verlagen.
De behandeling kan zijn:
Veranderingen in levensstijl om risicofactoren onder controle te houden, waaronder regelmatige lichaamsbeweging, goede voeding en stoppen met roken
Agressieve behandeling van bestaande aandoeningen die PVD kunnen verergeren, zoals diabetes, hoge bloeddruk en hoog cholesterol
Geneesmiddelen om de doorbloeding te verbeteren, zoals plaatjesaggregatieremmers (bloedverdunners) en geneesmiddelen die de bloedvatwanden ontspannen
Vasculaire chirurgie - een bypass-transplantaat met een bloedvat uit een ander deel van het lichaam of een buis gemaakt van synthetisch materiaal wordt in het gebied van de geblokkeerde of vernauwde slagader geplaatst om de bloedstroom om te leiden
Angioplastiek - uw arts brengt een katheter (lange holle buis) in om een grotere opening in een slagader te creëren om de bloedstroom te verhogen. Er zijn verschillende soorten angioplastiekprocedures, waaronder:
Ballonangioplastiek (een kleine ballon wordt opgeblazen in de geblokkeerde slagader om het geblokkeerde gebied te openen)
Atherectomie (het geblokkeerde gebied in de slagader wordt 'weggeschoren' door een klein apparaatje aan het uiteinde van een katheter)
Laserangioplastiek (een laser wordt gebruikt om de verstopping in de slagader te "verdampen")
Stent (een kleine spiraal wordt uitgezet in de geblokkeerde slagader om het geblokkeerde gebied te openen en wordt op zijn plaats gelaten om de slagader open te houden)
Een angiogram kan worden gedaan vóór angioplastiek en vaatchirurgie.
Wat zijn de complicaties van perifere vaatziekte?
Complicaties van PVD treden meestal op vanwege een verminderde of afwezige bloedstroom. Dergelijke complicaties kunnen zijn:
Amputatie (verlies van een ledemaat)
Slechte wondgenezing
Beperkte mobiliteit door pijn of ongemak
Ernstige pijn in de aangedane extremiteit
Beroerte (3 keer meer kans bij mensen met PVD)
Het volgen van een agressief behandelplan voor PVD kan complicaties helpen voorkomen.
Kan ik perifere vaatziekte voorkomen?
Om PVD te voorkomen, moet u stappen ondernemen om de risicofactoren te beheersen. Een preventieprogramma voor PVD kan zijn:
Stoppen met roken, inclusief het vermijden van passief roken en het gebruik van tabaksproducten
Dieetveranderingen, waaronder minder vet, cholesterol en enkelvoudige koolhydraten (zoals snoep), en verhoogde hoeveelheden fruit en groenten, magere zuivelproducten en mager vlees
Behandeling van hoog cholesterolgehalte in het bloed met medicijnen zoals bepaald door uw zorgverlener
Gewichtsverlies
Alcoholgebruik beperken of stoppen
Geneesmiddelen om uw risico op bloedstolsels te verminderen, zoals bepaald door uw zorgverlener
Train dagelijks 30 minuten of meer
Beheersing van diabetes
Controle van hoge bloeddruk
Om de voortgang van PVD te voorkomen of te verminderen, kan uw arts een preventieplan aanbevelen.
Wanneer moet ik mijn zorgverlener bellen?
Als uw symptomen erger worden of als u nieuwe symptomen krijgt, laat het uw zorgverlener dan weten.
Kernpunten over perifere vaatziekte
Perifere vaatziekte kan alle soorten bloedvaten aantasten.
De bloedstroom is beperkt tot het weefsel vanwege spasmen of vernauwing van het vat.
Deze ziekte treft vaker de bloedvaten in de benen.
Het meest voorkomende symptoom is pijn, die erger wordt naarmate de bloedsomloop beperkter wordt.
Het herstellen van de bloedstroom en het voorkomen van ziekteprogressie is het doel van de behandeling.