Inhoud
Wat is een aanval?
Een aanval is een uitbarsting van ongecontroleerde elektrische activiteit tussen hersencellen (ook wel neuronen of zenuwcellen genoemd) die tijdelijke afwijkingen veroorzaakt in spierspanning of bewegingen (stijfheid, spiertrekkingen of slapte), gedrag, gewaarwordingen of bewustzijnstoestanden.
Aanvallen zijn niet allemaal hetzelfde. Een aanval kan een enkele gebeurtenis zijn vanwege een acute oorzaak, zoals medicatie. Wanneer een persoon terugkerende aanvallen heeft, staat dit bekend als epilepsie.
Het is belangrijk voor de arts om een nauwkeurige diagnose van aanvallen te krijgen om de meest geschikte soort behandeling te implementeren. Aanvallen met focale en gegeneraliseerde aanvallen hebben meestal verschillende oorzaken en het nauwkeurig diagnosticeren van soorten aanvallen helpt vaak om de oorzaak van de aanvallen te achterhalen.
Of de arts nu de oorzaak van de aanvallen van een persoon kan bepalen of niet, de behandeling betekent waarschijnlijk medicatie. Aanvallen die moeilijk onder controle te houden zijn, kunnen worden verbeterd met zenuwstimulatie of dieettherapie. Patiënten bij wie de aanvallen het gevolg zijn van een focaal litteken of andere laesies in de hersenen, kunnen goede kandidaten zijn voor een epilepsiechirurgie.
Focale of gedeeltelijke aanvallen
Focale aanvallen worden ook partiële aanvallen genoemd, omdat ze in een deel van de hersenen beginnen. Ze kunnen worden veroorzaakt door elk type focale verwonding dat littekens achterlaat. Medische geschiedenis of MRI zal een oorzaak (zoals trauma, beroerte of meningitis) identificeren bij ongeveer de helft van de mensen met focale aanvallen. Ontwikkelingslittekens - die optreden als onderdeel van de foetale en vroege groei van de hersenen - zijn veelvoorkomende oorzaken van focale aanvallen bij kinderen.
Focale aanvallen: wat er gebeurt
Focale aanvallen kunnen in een deel van de hersenen beginnen en zich naar andere gebieden verspreiden, waardoor symptomen ontstaan die mild of ernstig zijn, afhankelijk van hoeveel van de hersenen erbij betrokken raakt.
In het begin kan de persoon kleine symptomen opmerken, die een aura. De persoon kan gevoelens hebben veranderd of het gevoel hebben dat er iets gaat gebeuren (voorgevoel). Sommige mensen die een aura ervaren, beschrijven een stijgend gevoel in de maag, vergelijkbaar met rijden in een achtbaan.
Naarmate de aanval zich over de hersenen verspreidt, verschijnen er meer symptomen. Als de abnormale elektrische activiteit een groot deel van de hersenen betreft, kan de persoon zich verward of versuft voelen, of lichte trillingen, spierverstijving of onhandige of kauwbewegingen ervaren. Focale aanvallen die een veranderd bewustzijn veroorzaken, worden genoemd focale onbewuste aanvallen of complexe partiële aanvallen.
De elektrische activiteit van de aanval kan in een sensorisch of motorisch gebied van de hersenen blijven, wat resulteert in een focale bewuste aanval (ook wel genoemd eenvoudige partiële aanval). De persoon is zich bewust van wat er gebeurt en kan ongebruikelijke sensaties en bewegingen opmerken.
Focale aanvallen kunnen uitgroeien tot grote gebeurtenissen die zich naar de hele hersenen verspreiden en tonisch-clonische aanvallen veroorzaken. Deze aanvallen zijn belangrijk om te behandelen en te voorkomen, omdat ze ademhalingsproblemen en verwondingen kunnen veroorzaken.
Gegeneraliseerde aanvallen
Gegeneraliseerde aanvallen zijn pieken van abnormale zenuwontladingen door de cortex van de hersenen min of meer tegelijkertijd. De meest voorkomende oorzaak is een onbalans in de "remmen" (remmende circuits) en "versneller" (prikkelende circuits) van elektrische activiteit in de hersenen.
Gegeneraliseerde aanvallen: genetische overwegingen
Gegeneraliseerde aanvallen kunnen een genetische component hebben, maar slechts een klein aantal mensen met gegeneraliseerde aanvallen heeft familieleden met dezelfde aandoening. Er is een lichte verhoging van het risico op gegeneraliseerde aanvallen bij de kinderen of andere familieleden van een getroffen persoon met gegeneraliseerde aanvallen, maar de ernst van de aanvallen kan van persoon tot persoon verschillen. Genetische tests kunnen een oorzaak van gegeneraliseerde aanvallen aan het licht brengen.
Slaaptekort of het drinken van grote hoeveelheden alcohol kan de prikkelende respons versterken en het risico op gegeneraliseerde aanvallen verhogen, vooral bij mensen met een genetische aanleg om deze aanvallen te krijgen.
Soorten gegeneraliseerde aanvallen
Epileptische aanvallen ("Petit Mal-aanvallen")
Epilepsie bij afwezigheid bij kinderen verschijnt als korte starende episodes bij kinderen, meestal beginnend tussen de vier en zes jaar. Kinderen ontgroeien deze meestal. Epilepsie bij jeugdverzuim begint iets later en kan tot in de volwassenheid aanhouden; mensen met dit soort aanvallen kunnen op volwassen leeftijd tonisch-clonische aanvallen krijgen, naast de afwezigheid van aanvallen.
Myoclonische aanvallen
Myoclonische aanvallen bestaan uit plotselinge schokken van het lichaam of de ledematen waarbij de armen, het hoofd en de nek betrokken kunnen zijn. De spasmen komen aan beide zijden van het lichaam in clusters voor, vooral in de ochtend. Wanneer deze aanvallen zich tijdens de adolescentie ontwikkelen samen met tonisch-clonische aanvallen, maken ze deel uit van een syndroom genaamd juveniele myoclonische epilepsie. Mensen kunnen ook myoclonische aanvallen krijgen als onderdeel van andere aan epilepsie gerelateerde aandoeningen.
Tonische en atonische aanvallen ('Drop Attacks')
Sommige mensen, meestal mensen met meervoudig hersenletsel en een verstandelijke beperking, hebben tonische aanvallen die bestaan uit plotselinge stijfheid in de armen en het lichaam, wat kan leiden tot vallen en verwondingen. Veel mensen met tonische aanvallen hebben het syndroom van Lennox Gastaut. Deze aandoening kan betrekking hebben op een verstandelijke beperking, meerdere soorten aanvallen, waaronder tonische aanvallen. Mensen met het Lennox Gastaut-syndroom kunnen een onderscheidend EEG-patroon krijgen langzame piek en golf.
Personen met diffuse hersenaandoeningen kunnen ook atonische aanvallen krijgen, die worden gekenmerkt door een plotseling verlies van de lichaamstoon, wat resulteert in instorting, vaak met verwondingen. Een opeenvolging van een korte tonische episode gevolgd door een atonische aanval wordt een tonisch-atonische aanval genoemd. Tonische en atonische aanvallen worden vaak behandeld met specifieke medicijnen en soms met zenuwstimulatie en dieettherapieën.
Tonic, Clonic en Tonic-Clonic (voorheen Grand Mal) aanvallen
Tonisch-clonische aanvallen kunnen ontstaan uit elk van de focale of gegeneraliseerde aanvalstypen. Een focale aanval kan zich bijvoorbeeld naar beide zijden van de hersenen verspreiden en tonisch-clonische aanvallen veroorzaken. Een cluster van myoclonische aanvallen kan continu worden en evolueren naar een tonisch-clonische aanval. Gegeneraliseerde tonisch-clonische aanvallen kunnen alleen optreden of als onderdeel van een ander syndroom, zoals juveniele myoclonische epilepsie (JME) of juveniele afwezigheidsepilepsie tijdens de volwassenheid.