Inhoud
- Wat is vasculaire dementie?
- Wat veroorzaakt vasculaire dementie?
- Wie loopt er risico op vasculaire dementie?
- Wat zijn de symptomen van vasculaire dementie?
- Hoe wordt vasculaire dementie vastgesteld?
- Hoe wordt vasculaire dementie behandeld?
- Leven met vasculaire dementie
- Wanneer moet ik mijn zorgverlener bellen?
- Kernpunten over vasculaire dementie
- Volgende stappen
Wat is vasculaire dementie?
Vasculaire dementie is de tweede meest voorkomende vorm van dementie na de ziekte van Alzheimer. Het wordt veroorzaakt wanneer een verminderde bloedstroom hersenweefsel beschadigt. De bloedstroom naar hersenweefsel kan worden verminderd door een gedeeltelijke blokkering of volledig geblokkeerd door een bloedstolsel.
Symptomen van vasculaire dementie kunnen zich geleidelijk ontwikkelen of kunnen duidelijk worden na een beroerte of een grote operatie, zoals een bypassoperatie aan het hart of een buikoperatie.
Dementie en andere gerelateerde ziekten en aandoeningen zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden omdat ze vergelijkbare tekenen en symptomen hebben. Hoewel vasculaire dementie wordt veroorzaakt door problemen met de bloedstroom naar de hersenen, kan dit probleem met de bloedstroom zich op verschillende manieren ontwikkelen. Voorbeelden van vasculaire dementie zijn:
- Gemengde dementie. Dit type treedt op wanneer symptomen van zowel vasculaire dementie als de ziekte van Alzheimer bestaan.
- Multi-infarct dementie. Dit gebeurt na herhaalde kleine, vaak "stille" blokkades die de bloedstroom naar een bepaald deel van de hersenen beïnvloeden. De veranderingen die optreden na elke blokkering zijn misschien niet duidelijk, maar na verloop van tijd begint het gecombineerde effect symptomen van verslechtering te veroorzaken. Multi-infarctdementie wordt ook wel vasculaire cognitieve stoornis genoemd.
Het effect van een verminderde of geen bloedstroom op de hersenen hangt af van de grootte en locatie van het getroffen gebied. Als een heel klein gebied in een deel van de hersenen dat het geheugen regelt, wordt aangetast, kunt u bijvoorbeeld "vergeetachtig" zijn, maar dit hoeft niet noodzakelijk uw vermogen om normale activiteiten uit te voeren te veranderen. Als een groter gebied is aangetast, kunt u problemen hebben met helder denken of problemen oplossen, of met grotere geheugenproblemen die uw vermogen om normaal te functioneren veranderen.
Onderzoekers denken dat vasculaire dementie de komende decennia vaker zal voorkomen omdat:
- Vasculaire dementie wordt over het algemeen veroorzaakt door aandoeningen die het vaakst voorkomen bij oudere mensen, zoals atherosclerose (verharding van de slagaders), hartaandoeningen en beroerte.
- Het aantal mensen ouder dan 65 jaar neemt toe.
- Mensen leven langer met chronische ziekten, zoals hartaandoeningen en diabetes.
Wat veroorzaakt vasculaire dementie?
Vasculaire dementie wordt veroorzaakt door een gebrek aan bloedtoevoer naar een deel van de hersenen. De bloedstroom kan worden verminderd of onderbroken door:
- Bloedproppen
- Bloeden als gevolg van een gescheurd bloedvat (zoals een beroerte)
- Schade aan een bloedvat door atherosclerose, infectie, hoge bloeddruk of andere oorzaken, zoals een auto-immuunziekte
CADASIL (cerebrale autosomaal dominante arteriopathie met subcorticale infarcten en leuko-encefalopathie) is een genetische aandoening die in het algemeen leidt tot dementie van het vasculaire type. Een ouder met het gen voor CADASIL geeft het door aan een kind, waardoor het een autosomaal dominante erfelijke aandoening wordt. Het beïnvloedt de bloedvaten in de witte stof van de hersenen. Symptomen, zoals migraine, toevallen en ernstige depressie, beginnen over het algemeen wanneer iemand halverwege de dertig is; maar de symptomen verschijnen misschien pas op latere leeftijd.
Wie loopt er risico op vasculaire dementie?
Risicofactoren voor vasculaire dementie omvatten risicofactoren voor de aandoeningen die verband houden met vasculaire dementie, zoals hartaandoeningen, beroertes, diabetes en atherosclerose:
- Toenemende leeftijd
- Hoge bloeddruk
- Het roken van sigaretten
- Hoge cholesterol- en triglycerideniveaus
- Suikerziekte
- Boezemfibrilleren (snelle en onregelmatige snelheid van de bovenste 2 hartkamers)
- Hoog homocysteïnegehalte in het bloed, wat kan leiden tot schade aan bloedvaten, hartaandoeningen en bloedstolsels
- Gebrek aan fysieke activiteit
- Overgewicht of obesitas
- Orale anticonceptiepillen
- Omstandigheden die ervoor zorgen dat het bloed gemakkelijker "dikker" wordt of stolt
- Familiegeschiedenis van dementie
- Familiegeschiedenis van CADASIL
Wat zijn de symptomen van vasculaire dementie?
De symptomen van vasculaire dementie zijn afhankelijk van de locatie en de hoeveelheid betrokken hersenweefsel. Symptomen van vasculaire dementie kunnen plotseling optreden na een beroerte, of geleidelijk in de tijd. Symptomen kunnen erger worden na een nieuwe beroerte, een hartaanval of een grote operatie. Dit zijn tekenen en symptomen van vasculaire dementie
- Verhoogde problemen bij het uitvoeren van normale dagelijkse activiteiten vanwege problemen met concentratie, communicatie of het niet kunnen uitvoeren van instructies
- Geheugenproblemen, hoewel het korte-termijngeheugen mogelijk niet wordt beïnvloed
- Verwarring, die 's nachts kan toenemen (bekend als' sundown-syndroom ')
- Symptomen van een beroerte, zoals plotselinge zwakte en spraakproblemen
- Persoonlijkheid verandert
- Stemmingswisselingen, zoals depressie of prikkelbaarheid
- De pas verandert wanneer u te snel loopt, met schuifelende stappen
- Problemen met beweging en / of evenwicht
- Urinaire problemen, zoals urgentie of incontinentie
- Tremors
Hoe wordt vasculaire dementie vastgesteld?
Naast een volledige medische geschiedenis en lichamelijk onderzoek kan uw zorgverlener een aantal van de volgende zaken bestellen:
- Computertomografie (CT). Deze beeldvormende test maakt gebruik van röntgenfoto's en een computer om horizontale of axiale beelden (vaak plakjes genoemd) van de hersenen te maken. CT-scans zijn gedetailleerder dan algemene röntgenfoto's.
- FDG-PET-scan. Dit is een PET-scan van de hersenen die een speciale tracer gebruikt om delen van de hersenen te verlichten.
- Elektro-encefalogram (EEG). Deze test meet elektrische activiteit in de hersenen
- Magnetische resonantiebeeldvorming (MRI). Deze test maakt gebruik van grote magneten, radiofrequenties en een computer om gedetailleerde afbeeldingen van de hersenen te maken.
- Neuropsychologische beoordelingen. Deze tests kunnen helpen bij het opsporen van vasculaire dementie van andere vormen van dementie en de ziekte van Alzheimer.
- Neuropsychiatrische evaluatie. Dit kan worden gedaan om een psychiatrische aandoening uit te sluiten die op dementie lijkt.
Hoe wordt vasculaire dementie behandeld?
Vasculaire dementie is niet te genezen. Het belangrijkste doel is om de onderliggende aandoeningen te behandelen die de bloedtoevoer naar de hersenen beïnvloeden. Dit kan het risico op verdere schade aan hersenweefsel helpen verminderen.
Dergelijke behandelingen kunnen zijn:
- Geneesmiddelen om de bloeddruk, cholesterol, triglyceriden, diabetes en problemen met de bloedstolling te beheersen
- Veranderingen in levensstijl, zoals het volgen van een gezond dieet, lichamelijke activiteit krijgen, stoppen met roken en stoppen of afnemen van alcoholgebruik
- Procedures om de bloedstroom naar de hersenen te verbeteren, zoals halsslagader-endarteriëctomie, angioplastiek en stentplaatsing; de halsslagaders bevinden zich in de nek en zorgen voor de bloedstroom van het hart naar de hersenen
- Geneesmiddelen, zoals cholinesteraseremmers om de symptomen van dementie te behandelen of antidepressiva om te helpen bij depressie of andere symptomen
Leven met vasculaire dementie
Vasculaire dementie is een progressieve ziekte die niet te genezen is, maar de snelheid waarmee de ziekte vordert, kan variëren. Sommige mensen met vasculaire dementie hebben uiteindelijk veel zorg nodig vanwege het verlies van mentale en fysieke vermogens. Familieleden kunnen mogelijk al vroeg voor een persoon met vasculaire dementie zorgen. Maar als de ziekte vordert, heeft de persoon mogelijk meer gespecialiseerde zorg nodig.
Respijtprogramma's, kinderopvangprogramma's voor volwassenen en andere hulpmiddelen kunnen de verzorger helpen om wat tijd vrij te maken van de zorg voor een geliefde met vasculaire dementie.
Instellingen voor langdurige zorg die gespecialiseerd zijn in de zorg voor mensen met dementie, de ziekte van Alzheimer en andere verwante aandoeningen zijn vaak beschikbaar als een persoon met vasculaire dementie niet langer thuis kan worden verzorgd. Uw zorgverlener kan hulpbronnen voor zorgverleners aanbevelen.
Wanneer moet ik mijn zorgverlener bellen?
Mensen met vasculaire dementie en hun verzorgers moeten met hun zorgverleners praten over wanneer ze hen moeten bellen. Ze zullen u waarschijnlijk adviseren om te bellen als de symptomen erger worden (zoals duidelijke veranderingen in gedrag, persoonlijkheid, geheugen of spraak) of als er nieuwe symptomen optreden, zoals plotselinge zwakte of verwarring.
Kernpunten over vasculaire dementie
- Vasculaire dementie is een aandoening die wordt gekenmerkt door beschadigd hersenweefsel als gevolg van een gebrek aan bloedstroom. Oorzaken kunnen zijn: bloedstolsels, gescheurde bloedvaten of vernauwing of verharding van bloedvaten die de hersenen voeden.
- Symptomen kunnen zijn: problemen met geheugen en concentratie, verwarring, veranderingen in persoonlijkheid en gedrag, verlies van spraak- en taalvaardigheid en soms lichamelijke symptomen zoals zwakte of tremoren.
- Vasculaire dementie heeft de neiging om in de loop van de tijd te verergeren. Behandelingen kunnen de ziekte niet genezen, maar veranderingen in levensstijl en medicijnen om onderliggende oorzaken te behandelen (zoals hoge bloeddruk, hoog cholesterol, diabetes of bloedstolsels) kunnen de voortgang ervan helpen vertragen.
- Chirurgische ingrepen om de bloedstroom naar de hersenen te verbeteren, kunnen ook nuttig zijn. Andere geneesmiddelen kunnen de progressie van dementie vertragen of helpen bij sommige van de symptomen die het kan veroorzaken.
- Een persoon met vasculaire dementie kan uiteindelijk fulltime verpleegkundige zorg nodig hebben of in een instelling voor langdurige zorg verblijven.
Volgende stappen
Tips om het meeste uit een bezoek aan uw zorgverlener te halen:
- Weet wat de reden van uw bezoek is en wat u wilt dat er gebeurt.
- Schrijf vóór uw bezoek vragen op die u beantwoord wilt hebben.
- Neem iemand mee om u te helpen bij het stellen van vragen en onthoud wat uw provider u vertelt.
- Noteer bij het bezoek de naam van een nieuwe diagnose en eventuele nieuwe medicijnen, behandelingen of tests. Schrijf ook eventuele nieuwe instructies op die uw provider u geeft.
- Weet waarom een nieuw medicijn of nieuwe behandeling wordt voorgeschreven en hoe het u zal helpen. Weet ook wat de bijwerkingen zijn.
- Vraag of uw aandoening op andere manieren kan worden behandeld.
- Weet waarom een test of procedure wordt aanbevolen en wat de resultaten zouden kunnen betekenen.
- Weet wat u kunt verwachten als u het geneesmiddel niet gebruikt of de test of procedure niet ondergaat.
- Als u een vervolgafspraak heeft, noteer dan de datum, tijd en het doel van dat bezoek.
- Weet hoe u bij vragen contact kunt opnemen met uw provider.