Inhoud
Gewrichtseffusie, gewoonlijk water op de knie of vloeistof op de knie genoemd, is de abnormale ophoping van vocht in of rond een gewricht. Het wordt meestal veroorzaakt door infectie, letsel en artritis. Naast zwelling wordt gewrichtseffusie geassocieerd met pijn en stijfheid.De knie is het gewricht dat het meest wordt aangetast door effusie, hoewel het kan voorkomen in de enkel, elleboog, schouder en heup. De voorwaarde uitstroming kan ook afzonderlijk worden toegepast op de ophoping van vocht in het slijmvlies van de longen, een zogenaamde pleurale effusie.
Een effusie moet niet worden verward met oedeem. Oedeem is de algemene zwelling van weefsels die wordt veroorzaakt door ontsteking, allergie, hartfalen en andere aandoeningen. Effusie daarentegen beschrijft specifiek de zwelling van een gewricht.
Symptomen van gezamenlijke effusie
Hoewel de symptomen van gewrichtseffusie vergelijkbaar zijn, ongeacht de onderliggende oorzaak, kunnen de kenmerken en ernst aanzienlijk variëren. De klassieke symptomen van gewrichtseffusie zijn:
- Zwelling: Variërend van milde, algemene wallen tot ernstige zwelling en ontsteking
- Pijn: Variërend van dof kloppen tot scherpe, immobiliserende pijn
- Stijfheid: Het bewegingsbereik van een gewricht beperken of een gewricht volledig immobiliseren
- Roodheid en warmte: Geassocieerd met plaatselijke ontsteking
Bijkomende symptomen die door verschillende oorzaken worden gezien, zijn onder meer:
- Gewrichtseffusie veroorzaakt door een blessure kan gepaard gaan met blauwe plekken en bloeding in de gewrichtsruimte.
- Gewrichtsinfecties zullen zich vaak manifesteren met algemene symptomen zoals koorts, koude rillingen, malaise en zwakte.
- Gewrichtseffusie geassocieerd met ernstige artritis kan leiden tot progressief spierverlies, een aandoening die artrogene spierremming wordt genoemd.
Een veel voorkomende complicatie van een gewrichtseffusie is de vorming van de met vloeistof gevulde knobbel, bekend als een bakkerscyste, in de gewrichtsruimte. Het wordt veroorzaakt wanneer de hoeveelheid gewrichtsvloeistof zo overmatig is dat het niet door het lichaam kan worden opgenomen. . Hoewel een kleinere bakkerscyste geen symptomen veroorzaakt, kunnen grotere soms worden gevoeld en pijn veroorzaken bij beweging.
Oorzaken
Gewrichtseffusie kan in grote lijnen worden geclassificeerd als septisch (veroorzaakt door infectie) of aseptisch (niet veroorzaakt door infectie). Infectieuze oorzaken worden meestal septische artritis genoemd. Aseptische oorzaken kunnen worden gecategoriseerd als verwondingen of artritis.
Septische arthritis
Septische artritis, ook bekend als infectieuze artritis, wordt meestal veroorzaakt door bacteriën.
Wanneer ze worden veroorzaakt door een infectie, beginnen de symptomen meestal snel en intensief. In de context van een gewrichtsontsteking is een effusie meestal buitengewoon pijnlijk, vooral bij beweging.
De gewrichtsinfectie kan worden veroorzaakt door een systemische infectie die door de bloedbaan is gegaan. Als alternatief kunnen bacteriën in een gewricht zijn gebracht door een penetrerende wond of een medische procedure. Enkele van de factoren die het risico op septische artritis kunnen verhogen, zijn onder meer:
- Oudere leeftijd
- Suikerziekte
- HIV
- Intraveneus drugsgebruik
- Gezamenlijke vervanging
- Recente gewrichtsoperatie
- Artritis
Schimmel-, virale en parasitaire oorzaken worden meestal geassocieerd met een gecompromitteerd immuunsysteem, zoals bij mensen met een vergevorderde HIV-infectie, ontvangers van orgaantransplantaties of degenen die chemotherapie tegen kanker ondergaan.
Gezamenlijk letsel
Een sportblessure is een veelvoorkomende oorzaak van gewrichtseffusie, vooral van de knie. Een auto-ongeluk, een ernstige val of een botsing met een stompe kracht kan ook leiden tot effusie.
Het letsel kan betrekking hebben op botten, bindweefsels (zoals pezen en ligamenten) of gewrichtskraakbeen (meniscus). Pijn, zwelling, stijfheid en moeite met het strekken of draaien van het gewricht komen vaak voor.
Naast een traumatisch letsel kan gewrichtseffusie het gevolg zijn van een repetitieve stressblessure, dit is het type dat optreedt na het keer op keer herhalen van een beweging, meestal in verband met een beroep of een sportactiviteit. Effusie heeft de neiging de grotere gewrichten te beïnvloeden, zoals de knie, schouder, elleboog of enkel.
In de context van repetitieve stressblessures komt effusie het meest voor bij bursitis (de ontsteking van de met vocht gevulde zak die een gewricht beschermt) en tenosynovitis (ontsteking van de peesmantel waar een spier zich hecht aan een bot).
Artritis
Gewrichtseffusie is een veel voorkomend kenmerk van artritis die gepaard gaat met chronische ontsteking of een acute aanval van gewrichtsontsteking. Ontsteking manifesteert zich in de regel met oedeem en de verwijding van bloedvaten onder invloed van het immuunsysteem.
Hoewel dit bedoeld is om grotere immuuncellen toegang te geven tot de plaats van een verwonding, kan ernstige of aanhoudende ontsteking leiden tot de ophoping van meer vocht dat het lichaam kan opnemen. Effusie is het gevolg.
Over het algemeen zijn er twee soorten artritis:
- Artrose, ook bekend als "slijtage-en-scheur" artritis
- Auto-immuun artritis, zoals reumatoïde artritis, jicht, juveniele idiopathische artritis en artritis psoriatica, waarbij het immuunsysteem direct of indirect gewrichtsweefsels aanvalt
Bij artrose treft gewrichtseffusie voornamelijk de knie en wordt meestal geassocieerd met uitgebreide gewrichtsschade. Bij auto-immuunartritis kan gewrichtseffusie gepaard gaan met chronische ontsteking of acute opflakkeringen (bekend als aanvallen of exacerbatie).
Aanvallen komen vooral veel voor bij jicht, een auto-immuunziekte die wordt gekenmerkt door de ophoping van urinezuurkristallen in de gewrichtsruimte (meestal de grote teen). Jichtverschijnselen treden vaak zo snel en ernstig op dat effusie van de gewrichten een natuurlijk gevolg is.
Diagnose
De diagnose van een gewrichtseffusie kan een lichamelijk onderzoek, beeldvormende tests en laboratoriumevaluatie van gewrichtsvloeistoffen omvatten. Bovendien zal de arts uw medische geschiedenis, huidige gezondheidstoestand en gelijktijdig optredende symptomen bekijken om tot een diagnose te komen.
Fysiek onderzoek
Het lichamelijk onderzoek, waarbij de arts het gewricht aanraakt (palpeert) en manipuleert, kan veel onthullen over de onderliggende oorzaak van de aandoening. Bijvoorbeeld:
- Bij artritis zal het smerende weefsel tussen de gewrichten, het synovium genaamd, drassig aanvoelen. Bovendien zal de zwelling, met uitzondering van jicht, eerder geleidelijk dan snel zijn.
- Gewrichtsontstekingen ontwikkelen zich vaak snel en veroorzaken overmatige pijn en roodheid.
- Acute zwelling die gepaard gaat met het onvermogen om het gewicht te dragen, kan wijzen op een gescheurde ligament of een kniebreuk.
Beeldvormingstests
Na het lichamelijk onderzoek kunnen beeldvormende tests worden besteld om de exacte oorzaak van de effusie te bepalen. Elke test heeft zijn voordelen en beperkingen:
- Echografie gebruikt geluidsgolven om bot- en bindweefsel te visualiseren. Het kan worden gebruikt om artritis of de ontsteking van pezen of ligamenten te bevestigen. Hoewel niet-invasief en draagbaar, heeft een echografie een nadeel omdat het minder goed in staat is om zachte weefsels te visualiseren dan andere vormen van beeldvorming.
- röntgenstralen en computertomografie (CT), die u beide blootstellen aan ioniserende straling, zijn het meest geschikt voor het diagnosticeren en karakteriseren van botbreuken en artritis.
- Magnetische resonantiebeeldvorming (MRI), dat magnetische velden en radiogolven gebruikt, is in staat om zacht weefsel, kraakbeen en gewrichtsstructuren te visualiseren die de andere tests niet kunnen. Aan de andere kant kan de procedure duur zijn en soms het gebruik van intraveneus contrastmiddel inhouden.
Gezamenlijke vloeistofanalyse
Tijdens het diagnosticeren van uw aandoening kan het zijn dat uw arts vloeistof uit de gewrichtsruimte wil laten wegvloeien (aspireren), ook wel synoviale vloeistof genoemd, om druk en pijn te verlichten. De procedure, artrocentese genoemd, kan ook worden gebruikt om een vloeistofmonster te verkrijgen voor evaluatie in het laboratorium.
Gewrichtsvloeistof is meestal helder en heeft de viscositeit van een eiwit. Elke verandering in het uiterlijk, de textuur en de cellulaire samenstelling kan aanwijzingen geven over de onderliggende oorzaak van gewrichtseffusie.
Enkele voorbeelden van tips die de synoviale vloeistof kan bieden, zijn:
- Bewolkt vloeistof kan wijzen op reumatoïde artritis als gevolg van een inflammatoire toename van het aantal witte bloedcellen (doorgaans meer dan 10.000 per kubieke millimeter).
- Geelgroene vloeistof kan wijzen op een infectie, vooral als het aantal witte bloedcellen (WBC) hoger is dan 20.000 per kubieke millimeter. Er kunnen ook sporen van pus worden gezien.
- Gouden vloeistof wordt vaak geassocieerd met jicht. Microscopisch onderzoek kan ook naaldachtige urinezuurkristallen onthullen.
- Bloederige of roze vloeistof is het klassieke teken van een gewrichtsblessure.
- Heldere vloeistof wordt meestal gezien bij artrose, omdat er geen ontsteking bij betrokken is. De WBC zal gewoonlijk onder de 2.000 liggen.
Als een infectie wordt vermoed, kan het laboratorium ook een kweek uitvoeren om de aanstootgevende bacteriën of schimmel te laten groeien en te isoleren.
Behandeling
Wat de onderliggende oorzaak ook is, de standaardbehandeling van een gewrichtseffusie omvat rust, ijsapplicatie, immobilisatie en een niet-steroïde ontstekingsremmend medicijn (NSAID) zoals Advil (ibuprofen) of Aleve (naproxen).
RIJST. Behandeling voor gezamenlijke effusieIn sommige gevallen kan arthrocentese therapeutisch worden gebruikt als de zwelling bijzonder ernstig is. Dit kan worden gevolgd door een intra-articulaire injectie met corticosteroïden om pijn en ontsteking snel te verminderen, vooral als er sprake is van ernstig letsel of artritis gewrichtsschade.
Infecties kunnen meestal worden behandeld met een 14-daagse kuur met een breedspectrum oraal antibioticum zoals ciprofloxacine. Andere, serieuzere soorten, zoals die veroorzaakt door systemische gonorroe of methicilline-resistentStaphylococcus aureus (MRSA), kan tussen een twee- en vier weken durende kuur met intraveneuze antibiotica nodig zijn.
Er kunnen ook maatregelen worden genomen om reumatoïde artritis en andere vormen van auto-immuunartritis beter onder controle te houden. Dit kan het gebruik van immuunonderdrukkende geneesmiddelen omvatten, zoals methotrexaat en Humira (adalimumab), die bedoeld zijn om de abnormale immuunrespons te temperen.
Artroplastiek (gewrichtschirurgie) is gereserveerd voor ernstige gewrichtsblessures of om gewrichten te herstellen die geïmmobiliseerd zijn door artritis. In ernstige gevallen kan gewrichtsvervanging nodig zijn.
Preventie
Hoewel effusie van gewrichten niet altijd kan worden vermeden, zijn er dingen die u kunt doen om uw risico aanzienlijk te verlagen:
- Afvallen, indien nodig, om de belasting van de heupen en onderste ledematen te verminderen.
- Begin aan een oefenplan met weinig impact als u pijn in de knie, heup of enkel ervaart. Vermijd zwaar gewichtheffen of diepe squats.
- Gebruik weerstandstraining om de spieren in en rond uw gewricht te versterken. Dit kan het gebruik van een beenverlengingsmachine voor de knieën of weerstandsbandtraining voor de schouder en rotatormanchet omvatten.
- Voer lichte knie- en schouderstrekoefeningen uit voordat u gaat trainen of gedurende de dag als u lange tijd aan een bureau zit.
- Gebruik een elastische kniesteun of elleboogbrace bij contactsporten of handenarbeid.
- Overschrijd nooit uw fysieke mogelijkheden, vooral niet als u ouder wordt. Dit kan betekenen dat u de soorten sporten die u beoefent moet veranderen (zoals het overschakelen van hardlopen naar fietsen).
- Doe geen moeite om iets te bereiken. Gebruik een krukje voor moeilijk bereikbare voorwerpen.
- Luister naar je lichaam. Als u acute of aanhoudende gewrichtspijn ervaart, moet u deze eerder dan later door een arts laten controleren.