Inhoud
Malaise is een term die wordt gebruikt om een algemeen gevoel van ongemak, gebrek aan welzijn of ziekte te beschrijven die snel kan optreden of zich langzaam kan ontwikkelen en die bij bijna elke gezondheidstoestand kan optreden. Het moet niet worden verward met vermoeidheid, wat extreme vermoeidheid is en een gebrek aan energie of motivatie. Hoewel vermoeidheid vaak gepaard gaat met malaise, is malaise een niet-specifiek symptoom waarbij je gewoon voelt dat 'er iets niet klopt'. Het onbehagen is vaak een vroeg teken van een niet-gediagnosticeerde aandoening.Soorten malaise
Malaise is meer dan 'blah' voelen. Het is een significant symptoom dat artsen gebruiken bij het stellen van een diagnose of het beschrijven van een reactie op een behandeling of chronische ziekte. Het heeft zelfs zijn eigen International Classification of Diseases (ICD) -code (R53; Malaise and Fatigue) die wordt gebruikt voor rapportage door artsen, zorgverzekeraars en volksgezondheidsfunctionarissen.
Wanneer malaise optreedt als onderdeel van een gediagnosticeerde ziekte of aandoening, zal een arts dit doorgaans 'algemene malaise' registreren. Afgezien daarvan zijn er nog twee andere soorten malaise:
Geïsoleerde algemene malaise (IGM): Een episode van malaise, van korte duur of aanhoudend, zonder bekende etiologie (oorzaak). IGM is niet bedoeld om te suggereren dat een symptoom "helemaal in je hoofd zit" en wordt zelden gebruikt.
Post-exertionele malaise (PEM): Een onnauwkeurige term die wordt gebruikt om een gevoel van onwelzijn na lichamelijke activiteit te beschrijven.
Post-exertionele malaise wordt gekenmerkt door symptomen die 12 tot 48 uur na lichamelijke activiteit verergeren en dagen of zelfs weken aanhouden.
PEM is een kenmerk van myalgische encefalomyelitis / chronisch vermoeidheidssyndroom (ME / CVS) maar kan op zichzelf voorkomen zonder enige duidelijke etiologie. De onderliggende oorzaken variëren van subklinische hypothyreoïdie en obstructieve slaapapneu tot polymyalgie reumatica en bipolaire depressie.
Bijbehorende voorwaarden
Malaise is een niet-specifiek symptoom dat wordt geassocieerd met bijna alle infectie-, stofwisselings- en systemische ziekten en kan ook een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen:
- Acute infecties, waaronder influenza, de ziekte van Lyme en longontsteking
- Auto-immuunziekten, waaronder reumatoïde artritis en systemische lupus erythematosus
- Bloedafwijkingen, waaronder bloedarmoede en neutropenie
- Kankers, waaronder darmkanker, lymfoom en leukemie
- Chronische infectie, waaronder HIV (vooral indien onbehandeld) en chronische hepatitis C
- Endocriene of stofwisselingsziekten, waaronder diabetes en schildklieraandoeningen
- Hart- en longaandoeningen, waaronder congestief hartfalen en chronische obstructieve longziekte (COPD)
- Medicijnen, waaronder antihistaminica, bètablokkers, antidepressiva en antipsychotica
- Ondervoeding of malabsorptiestoornissen zoals coeliakie
- Onbehandelde depressie
Zelfs een jetlag of een kater kan op korte termijn onrust veroorzaken.
Oorzaken
Er zijn veel theorieën over waarom malaise optreedt. Een daarvan is dat het de subtiele reactie van het lichaam is op eiwitten die bekend staan als cytokines die reguleren hoe het lichaam reageert op ziekten. Hoewel het lichaam een veelvoud aan cytokines produceert, blijft hun functie hetzelfde: cellen coördineren om weefsels te herstellen, weefsels te onderhouden, en vechten tegen infectie of ziekte.
Wanneer cytokines worden geproduceerd als reactie op een ziekte, wordt aangenomen dat ze een structuur diep in de hersenen aantasten, de basale ganglia genaamd, waardoor deze minder ontvankelijk wordt voor het "feel-good" hormoon dopamine. Het gebrek aan dopamine in de hersenen kan leiden tot anhedonie (het onvermogen om plezier te voelen) en psychomotorische vertraging (trage gedachten en bewegingen).
Malaise dient vaak als een vroeg waarschuwingssignaal voor een acute ziekte die subklinisch is (met weinig opvallende symptomen). Het kan ook het gevolg zijn van verhoogde cytokine-activiteit bij mensen met een chronische ziekte.
Wanneer moet u een dokter bellen?
U moet uw arts raadplegen als de malaise langer dan een week aanhoudt, met of zonder bijkomende symptomen. Tijdens uw afspraak zullen ze uw symptomen en medische geschiedenis bekijken om de onderliggende oorzaak te achterhalen. Het kan handig zijn om direct antwoord te hebben op enkele van de vragen die u mogelijk wordt gesteld, zoals:
- Hoe lang heb je malaise?
- Welke andere symptomen heb je?
- Heeft u een chronische aandoening?
- Komt en gaat de malaise, of is het constant?
- Welke medicijnen op recept of vrij verkrijgbare medicijnen gebruikt u?
- Ben je de laatste tijd op reis geweest?
U zult waarschijnlijk ook een lichamelijk onderzoek ondergaan om te controleren op tekenen van infectie (zoals gezwollen klieren) of tekenen van bloedarmoede (bleke huid, broze nagels of koude handen of voeten). Op basis van deze voorlopige bevindingen kunnen aanvullende tests worden besteld.
Hoewel het even kan duren om de oorzaak te achterhalen, moet u proberen geduldig en eerlijk te zijn tegenover uw arts. Hoe meer informatie u kunt geven, hoe sneller ze kunnen achterhalen waardoor uw malaise wordt veroorzaakt en hoe deze te behandelen.